Zien we ooit nog iets terug van de gestolen Roemeense kunst? 'Mijn hart bloedt bij die gedachte'

Het is inmiddels twee weken geleden dat vier gouden Roemeense kunstwerken uit het Drents Museum in Assen werden gestolen. Ondanks intensief onderzoek en internationale opsporingsacties ontbreekt nog elk spoor van de gestolen schatten. De angst groeit dat ze voorgoed verloren zijn. Zien we er ooit nog iets van terug? Kunsthistoricus Lennart Booij gaat uit van het ergste scenario.

"Mijn hart bloedt bij de gedachte dit gewoon is omgesmolten", zegt Lennart Booij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Hoe langer het duurt, hoe kleiner de kans dat het nog terugkomt. Iemand wil niet gepakt worden met die helm, maar wel met een baartje goud. Want dat kan van alles zijn. Ik vrees dat we van het ergste moeten uitgaan."

Als de gestolen historische gouden helm en de drie armbanden niet worden teruggevonden, moet de Nederlandse regering de schade daarvan betalen. Het gaat om een bedrag van 5,8 miljoen euro. De verzekering van het Drents Museum hoeft niets te betalen. Dat blijkt uit gegevens in handen van RTV Drenthe en wordt volgens de omroep bevestigd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Wie is aansprakelijk?

"Het is natuurlijk de vraag wie aansprakelijk is als je iets uitleent", zegt Booij daarover. "Er zijn allerlei condities afgesproken. Ik begrijp dat de Roemenen zelf een onderzoek hebben uitgevoerd, waaruit ze concluderen dat ze ook wel steken hebben laten vallen bij het museum en de afspraken daarover. Daarover is het laatste woord nog niet gezegd."

Het enige wat het Drents Museum wel moet betalen is het eigen risico. De hoogte van dat bedrag is niet bekend. De gouden helm en de drie armbanden uit Roemenië die vorige week zijn gestolen uit het Drents Museum in Assen zijn voor 5,8 miljoen euro verzekerd. De totale collectie van 673 voorwerpen is voor ruim 30 miljoen euro verzekerd.

Woede begrijpelijk

In de nacht van vrijdag 24 op zaterdag 25 januari sloegen de dieven toe. Een historische gouden helm en drie armbanden zijn ontvreemd. Er zijn in de zaak drie verdachten opgepakt, twee mannen en een vrouw. Zij zitten nog vast. Booij kan zich de woede van de Roemenen heel goed voorstellen. "Het is alsof je de Nachtwacht hebt weggegeven en dat die dan niet meer terugkomt. Daarom hebben die Roemenen zich zo opgewonden."

Donderdagavond meldden meerdere Roemeense media dat instanties in Roemenië tekortschoten bij het uitlenen van cultureel erfgoed aan het Drents Museum. Dat is de conclusie van het controleorgaan van de Roemeense premier die hierover een rapport heeft opgesteld.

Ernstige tekortkomingen

De onderzoekers hebben "ernstige tekortkomingen" geconstateerd als het gaat om onder meer de beveiliging van het nationaal erfgoed als die wordt tentoongesteld in het buitenland. Zo waren het Nationaal Historisch Museum van Roemenië en het ministerie van Cultuur in dat land verplicht om maatregelen te nemen ter voorkoming van diefstal, maar schoten ze volgens het controleorgaan tekort in die bewaking.

Ook rondom de goedkeurings- en exportprocedures van de erfgoederen zijn door het orgaan onregelmatigheden vastgesteld. De bewaking van de objecten in Assen bleek volgens de onderzoekers minder strikt dan bij tentoonstellingen in Madrid en Rome. De inkoop van gespecialiseerd beveiligingspersoneel die de veiligheid continu had moeten waarborgen was op zijn plaats geweest, stellen ze.