ChristenUnie blaast 25 kaarsjes uit: 'We hebben ons ontwikkeld tot vanzelfsprekende regeringskandidaat'

Het is woensdag feest bij de ChristenUnie. De sociaalchristelijke partij bestaat op de kop af 25 jaar. Voormalig partijleider en vicepremier André Rouvoet bespreekt een kwart eeuw ChristenUnie in de landelijke politiek.

Ter ere van de verjaardag liet Mirjam Bikker dinsdag gebak bezorgen bij alle fractievergaderingen. De ChristenUnie zag op 22 januari 2000 het levenslicht, na een fusie tussen het gereformeerde GVP en het reformatorische RPF. In 2007 trad de ChristenUnie toe tot kabinet Balkenende IV, gevolgd door deelnames aan Rutte III en Rutte IV tussen 2017 en 2024.

De eerste kabinetsdeelname, was volgens Rouvoet de eerste grote stap in het proces van volwassenwording voor de ChristenUnie. "Het was echt mijn ambitie toen ik toetrad tot het kabinet dat het niet mocht mislukken én als het zou mislukken, het niet aan ons zou liggen. Dat ook een partij met een uitgesproken geluid deze rol kon vervullen", zegt Rouvoet in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Reputatie in de marge

Het behalen van zes zetels in 2006, het hoogste aantal tot nu toe, noemt de 63-jarige oud-politicus het meest markante moment in de geschiedenis van de partij. "Dan ben je nog steeds een kleine partij, maar dat was voor ons fantastisch. Ik denk dat je ziet dat je van de marge in de oppositie een zekere reputatie hebt opgebouwd."

ChristenUnie is in de afgelopen 25 jaar uitgegroeid "tot een vrij vanzelfsprekende regeringskandidaat". "En dat dachten maar weinig mensen bij de start van de ChristenUnie, omdat we een uitgesproken christelijk profiel hebben, maar toch in staat blijken regeringsverantwoordelijkheid te dragen", zegt hij.

Afnemend draagvlak

Bij de voorbije verkiezingen leverde ChristenUnie een zetel in, waardoor het momenteel nog maar drie Kamerleden heeft. SGP is vrij stabiel, terwijl het CDA in de voorbije decennia tientallen zetels inleverde. Zijn drie christelijke partijen nog wel nodig? "Je ziet wel een afnemend draagvlak", aldus Rouvoet. "Toen ik in de Kamer kwam, tijdens het derde demissionaire kabinet-Lubbers, had het CDA 54 zetels.''

"Je ziet dat dat gestaag is afgenomen, maar je ziet tegelijkertijd ook dat de ChristenUnie en de SGP heel stabiel zijn. Zij vertegenwoordigen in ieder geval een deel van Nederland dat dit specifieke geluid heel belangrijk vindt."

Een eventuele fusie met SGP is wat Rouvoet betreft nog altijd onbespreekbaar. "Ik zie namelijk heel grote verschillen. RPF en GVP gingen echt samen uit idealen, terwijl de SGP zich altijd heel afzijdig heeft gehouden. De partij heeft echt andere opvattingen over bijvoorbeeld een theocratie, godsdienstvrijheid en de positie van de vrouw."

Alhoewel er verder veel overeenkomsten zijn, is dat voor Rouvoet niet voldoende. "In mijn tijd als partijleider ben ik zoveel mogelijk samen opgetrokken waar dat kon, maar heb ik geen energie gestoken in het bij elkaar brengen van partijen die op fundamentele punten verschillen."

Mirjam Bikker krijgt terecht veel waardering

Rouvoet is daarnaast lovend over het werk dat huidig fractievoorzitter Bikker verricht. "Hoe klein ChristenUnie is - wij worden geen partij met twintig zetels - denk ik dat we een stabiele, verbindende middenpartij kunnen zijn, die ook op bepaalde momenten corrigerend kan optreden in het politieke debat. Dat is in het belang van het behoud van de democratische rechtsstaat en een goed parlementair debat."

Volgens Rouvoet doet Bikker dat uitstekend. "Er zit een traditie binnen de ChristenUnie op het moment dat het politieke debat verhardt, om relevant en zichtbaar te zijn en te zeggen waar het om gaat. Mirjam Bikker krijgt terecht veel waardering."

De oud-partijleider vervolgt: "Ze begon als stagiair en nu staat ze hier op een manier waarmee het hele parlement zijn voordeel kan doen." Als opvolger van Gert-Jan Segers kreeg ze bij de afgelopen verkiezingen een teleurstelling te verwerken, doordat ze een zetel moest afleveren. "Dat heb ik overigens zelf ook meegemaakt: na mijn aantreden verloren we een zetel."