Akkoord met losse eindjes: 'Hoe gaat Israël in de toekomst om met het Palestijnse vraagstuk?'
Hoewel het akkoord tussen Israël en Hamas hoopvol stemt, is er nog een hoop onzeker. Dat zegt brigadegeneraal Han Bouwmeester in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Wat nog ontbreekt in het plan is fase vier. Hoe gaat Israël in de toekomst om met het Palestijnse vraagstuk?"
Zondag ging het bestand in de Gazastrook in. Vannacht zijn de eerste gegijzelden Israëli's, drie jonge vrouwen, en Palestijnse gijzelaars vrijgelaten. In de komende zeven dagen zouden nog eens vier levende gijzelaars worden overgedragen. De ruil is onderdeel van het akkoord over het staakt-het-vuren, dat uit drie fasen bestaat. In de laatste fase wordt onder meer gesproken over de wederopbouw van Gaza.
"Het gaat over een akkoord dat gesloten is voor 42 dagen, zes weken dus", vertelt Bouwmeester. "Er zullen steeds om de zes of zeven dagen groepjes mensen worden vrijgelaten. In ruil daarvoor gaat Israël Palestijnse gevangenen uitruilen. Voor elke Israëlische gegijzelde komen er zo'n dertig tot vijftig Palestijnse gevangenen vrij." In totaal gaat het om 1904 Palestijnen.
Onderdeel van het bestand zijn ook hulpgoederen die in Gaza worden toegelaten. "Dat gebeurt via één grensovergang, in het zuiden bij Rafah. Het gaat volgens het akkoord om tweehonderd voertuigen per dag", weet Bouwmeester. "Ik begrijp nu van een woordvoerder van de Verenigde Naties dat er al 630 vrachtauto's met hulpgoederen Gaza zijn binnengekomen en een aantal zijn doorgereden naar het noorden."
'Mensen willen naar huis'
Veel Gazanen leven in tentenkampen in het zuiden van Gaza. Bouwmeester: "Het grondoffensief van Israël is in oktober 2023 begonnen in het noorden en geëindigd in het zuiden, bij de grens met Egypte. De vluchtelingen zijn door Israël steeds gesommeerd om te vertrekken, waardoor mensen voortdurend zijn opgeschoven naar het zuiden. Nu zijn er enorme tentenkampen bij Rafah. Mensen willen terug naar huis en willen weten of hun huis er nog staat."
“Wat nog ontbreekt in het plan is fase vier. Hoe gaat Israël in de toekomst om met het Palestijnse vraagstuk?”
Als het akkoord in de eerste twee fasen stand houdt, moet in de derde fase gesproken worden over de wederopbouw. "Dat gaat miljarden kosten." Maar of het zover komt, is volgens Bouwmeester nog maar de vraag. "Op dag zestien wordt opnieuw over de gegijzelden en gevangenen onderhandeld. Dat zullen nog zware onderhandelingen worden, want er zitten ook Israëlische militairen tussen de gegijzelden. Die zal Hamas niet zomaar willen vrijlaten."
Bovendien is het de bedoeling dat Israël zich vanaf de tweede fase terugtrekt uit Gaza. Maar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft zijn zinnen gezet op de Philadelphicorridor, een strookje land bij de grensovergang tussen Egypte en Gaza. Of Israël daar aanwezig blijft, is volgens Bouwmeester nog onzeker. "Het is nog niet duidelijk wat daar gebeurt."
'Hoe gaat Israël in de toekomst om met Gaza?'
De brigadegeneraal spreekt van een akkoord met losse eindjes. "Maar ik ben altijd hoopvol gestemd. Ik zie ook dat de mensen aan beide kanten het vechten beu zijn. Ik hoop dat dat voldoende motivatie geeft om er wel iets van te maken en om te zeggen: we gaan fase drie doen."
Hij kijkt ondertussen met een schuin oog naar de inauguratie van de Amerikaanse president Donald Trump, vandaag in Washington. "Hij wil geen trammelant en gaat echt druk uitoefenen op beide kanten, vooral op Israël, om dit bestand na te leven", zegt Bouwmeester. "Maar wat nog ontbreekt in het plan is fase vier. Hoe gaat Israël in de toekomst om met het Palestijnse vraagstuk?"