Van der Plas (BBB) fel in Goedemorgen Nederland: 'Laten we niet doen alsof er niks gebeurt, natuurlijk liggen er plannen!'

BBB-leider Caroline van der Plas hekelt de kritiek dat het kabinet geen visie zou hebben om het stikstofprobleem op te lossen. "Het feit dat wordt gezegd 'er worden oude schoenen weggegooid, voordat je nieuwe hebt', klopt niet. Natuurlijk liggen er plannen. Natuurlijk is de minister hiermee bezig", zegt Van der Plas in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Ze reageert op de kritiek van NSC-Tweede Kamerlid Harm Holman. In een interview met NRC zaterdag zei hij dat als het kabinet niet ingrijpt, de landbouw dit jaar afstevent "ongecontroleerde chaos". Holman vreest dat mestregels uit Brussel en rechtszaken van milieuclubs kunnen leiden tot gedwongen krimp.

Volgens Holman, lid van een coalitiepartij, ontbreekt het landbouwminister Femke Wiersma (BBB) aan visie. "Er is geen duidelijk toekomstbeeld, geen visie. Geen structuurbeleid hoe de landbouw er over vijftien jaar uit moet zien", zei hij tegen de krant. 

Van der Plas las het interview. "Ten eerste maakt Harm Holman deel uit van onze coalitie. Hij werkt met ons samen. Er is geen gebrek aan visie. Er moeten heel veel zaken geregeld worden, ja", reageert ze, als door een adder gebeten. "Maar er wordt gedaan alsof er niks gebeurt. Er wordt al heel veel gedaan! De mest- en stikstofproblematiek is heel complex."

Van der Plas probeert de kritiek van Holman te weerleggen. "Wij willen een aanpassing van de stikstofwet. Daar wordt achter de schermen keihard aan gewerkt. Dat weet Harm Holman ook. Daar moet je mee komen, zodra je alles juridisch hebt gecheckt: kunnen we dit voorstel doen, zonder dat we denken: jongens, dit gaat helemaal fout bij de rechter. Daar zijn we nu mee bezig, de minister ook, en we verwachten binnenkort met iets te komen."

Minister Wiersma praat coalitiepartijen daar regelmatig over bij, verzekert Van der Plas. "Harm Holman weet wat de plannen zijn. Dat hij zegt dat er geen visie is, deel ik niet en andere coalitiegenoten delen dat ook niet."

Toch toont ze begrip voor de NSC'er. Volgens Van der Plas "wil iedereen snelheid" om de stikstofproblematiek op te lossen en boeren duidelijkheid te geven. "Maar als er wordt gezegd: er is vijftien miljard afgepakt uit het transitiefonds... Afgepakt is niet waar", gaat ze verder. "Het meeste geld van het transitiefonds zou gaan naar adviezen en consultants. Er zou maar heel weinig geld zijn voor gericht beleid."

Van der Plas wil 'effectief beleid'

Het vorige kabinet had plannen om de boeren met twintig miljard euro uit het transitiefonds te helpen bij verduurzaming, extensivering of verplaatsing. De huidige coalitie, bestaande uit BBB, VVD, NSC en PVV, besloot echter het Nationaal Programma Landelijk Gebied, en het bijbehorende fonds, te schrappen. Critici beschuldigden het kabinet ervan het beleid zonder alternatief stop te zetten.

Onzin, zegt Van der Plas, die zegt dat het kabinet kijkt naar "effectief beleid". "Wij hebben gezorgd dat er structureel 500 miljoen euro per jaar gaat naar agrarisch natuurbeheer. Dat is gericht geld, wat op het boerenerf terechtkomt en wat naar natuurherstel gaat. Er is nog nooit 500 miljoen voor structureel agrarisch natuurbeheer geweest! Dat is geld wat in een jaar niet eens weggezet kan worden, zoveel geld gaat er naartoe."

Ze wijst ook op de 2,5 miljard euro die beschikbaar komt voor innovatie. "Dat is gericht geld, waarmee we maatregelen kunnen nemen tegen stikstofuitstoot, ammoniakemissies en CO2-uitstoot." Volgens Van der Plas is de stikstofuitstoot inmiddels al met ruim 60 procent gedaald, de waterkwaliteit verbeterd en ook de CO2-uitstoot is teruggelopen.

Ze reageert opnieuw op de uitspraken van Holman. "Overigens, daarover gesproken, toen Pieter Omtzigt (NSC-leider, red.) nog alleen in de Kamer zat, heeft hij net als wij tegen het transitiefonds gestemd. Dat was 6000 euro per gezin in Nederland, met maatregelen waarvan we niet eens weten of het gaat helpen. Dus zelfs de partijleider van Harm Holman heeft precies hetzelfde argument gehad als BBB. Het transitiefonds is een duizenddingendoekje. Wij willen gericht geld."

Op de vraag of er in de voorjaarsnota meer geld gereserveerd moet worden voor boeren, zegt de BBB-voorvrouw: "Ik vind het verstandig als er meer geld komt voor maatregelen die daadwerkelijk effect gaan hebben. Ik zou het mooi vinden als boeren bijvoorbeeld ook toegang kunnen krijgen tot een klimaatfonds, zodat ze gericht innovatiegelden zouden kunnen krijgen. Maar wel gericht op maatregelen die helpen voor natuurherstel en niet een grote pot om allemaal boeren uit te kopen."

'Je ziet dat er meer realisme is'

Volgende week doet de rechter uitspraak in een zaak die klimaatclub Greenpeace heeft aangespannen tegen de Staat. Als de rechter Greenpeace in het gelijk stelt, moet tachtig procent van de kwetsbare natuur in Nederland worden hersteld. "Dat betekent niet alleen wat op het boerenerf, maar voor heel Nederland", waarschuwt Van der Plas. 

Maar een plan voor het geval de rechter Greenpeace gelijk geeft, is er niet. "Nou ja, een plan... Als er een rechterlijke uitspraak is, moet je gewoon aan die uitspraak voldoen", zegt Van der Plas. "Ik ga ervan uit en hoop dat de proportionaliteit van zo'n uitspraak ook wordt meegewogen. Zo niet, dan prijzen wij Nederland compleet uit de markt."

Tekst gaat verder onder X.

Als de rechter besluit dat Greenpace in het gelijk staat, kunnen volgens het Ministerie van Landbouw de kosten oplopen tot vijftien miljard euro. "Wij moeten af van de focus alleen op stikstof", zegt Van der Plas daarop, die de stikstofwetgeving wil aanpassen. "In Brussel waait ook een andere wind sinds de verkiezingen van 6 juni. Daar is een behoorlijke verschuiving geweest in de partijen. Je ziet dat er veel meer realisme is."

'Natuurlijk liggen er plannen'

Ze verzekert: "Het feit dat wordt gezegd 'er worden oude schoenen weggegooid voordat je nieuwe hebt, klopt niet'. Natuurlijk liggen er plannen, natuurlijk is de minister hiermee bezig. Het belangrijkste is dat we van dat stikstofslot afkomen in Nederland. Dat slot is te wijten aan véél te strenge en onhaalbare en onuitvoerbare normen."

Daar gaat Nederland nu onder gebukt, zegt Van der Plas. "Als de wet ons tegenwerkt, en dat gebeurt al sinds de politiek er is, dan ga je kijken naar andere wetgeving. Als we nooit wetgeving hadden veranderd, hadden we nu nog kinderarbeid en hadden vrouwen geen stemrecht gehad. Wetgeving veranderen is heel normaal om te doen."