Vermoorde Joden staan per abuis als verdachte in oorlogsarchief: 'Dit is pijnlijk'

Het Nationaal Archief waarschuwt voor mogelijke fouten in de lijst van mensen die worden verdacht van collaboratie in de Tweede Wereldoorlog. Sommige personen zouden per vergissing in de namenlijst met verdachten zijn terechtgekomen. Zelfs namen van Nederlandse Joden die zijn vermoord door de Nazi's duiken op in het archief, onthult De Telegraaf.

Historica Karin van Coeverden ontdekte op de website dat haar vader, oom en tante van collaboratie verdacht zouden zijn geweest. Haar tante is echter in vernietigingskamp Sobibor vermoord in 1943, terwijl haar vader vastzat in kamp Westerbork. "Er is duidelijk iets gruwelijk misgegaan bij het archief", vertelde ze tegen de krant.

Net als haar oom overleefde haar vader de oorlog. Ze denkt dat door een verklaring van haar vader bij de politie over de kampcommandant van Westerbork Albert Gemmeker, hij per ongeluk als verdachte is geregistreerd in plaats van als getuige. Bij 25 andere getuigen is dezelfde fout gemaakt, ontdekte Van Coeverden.

Collaboratielijst

Donderdag werd de collaboratielijst vrijgegeven door het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR), die is gebaseerd op het kaartsysteem van de bijzondere rechtspleging. Het archief schrijft dat daar ook kaarten van personen tussen zitten die geen verdachte waren of die niet beschuldigd zijn, maar per abuis toch in het systeem zijn beland.

"Dat is nogal pijnlijk", reageert journalist Jan-Kees Emmer in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Er zullen nog wel meer fouten in het archief staan die naar buiten komen. Het moet snel opgelost worden, maar dat het nu naar boven komt, vind ik niet verbazingwekkend."

'Gaan we herstellen'

Veel nabestaanden vinden het te vroeg om het archief openbaar te maken. "Er zijn nog steeds nabestaanden die dit heel pijnlijk vinden. Wacht je nog 20, 30 of 50 jaar, zijn deze mensen weg en heb je minder pijnlijke momenten." Maar, dan zal het archief ook veel foutiever zijn, voegt hij een kanttekening toe. "Dan is er niemand meer die het kan verbeteren."

Het Nationaal Archief roept mensen op om fouten die worden ontdekt te melden. "Wanneer mensen echt denken dat ze er niet op thuishoren, dan gaan we dat herstellen. Die moeten er zo snel mogelijk uit", zegt een woordvoerder.

425.000 namen

Het gaat in totaal om 425.000 namen die in het register van het Nationaal Archief staan. Nabestaanden van collaborateurs of vermeende collaborateurs kunnen daardoor natrekken wat zijn of haar familieleden tijdens de oorlog hebben gedaan. In 329.000 van de zaken kwam het niet tot een veroordeling, onder meer omdat beschuldigingen vals bleken.