Steeds meer ziekenhuizen in financiële nood door jojopolitiek: ‘Kritisch zijn welke zorg we leveren’

Door jojopolitiek kampen steeds meer ziekenhuizen met financiële problemen. Dat zegt voorzitter van De Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen David Baden, naar aanleiding van jaarlijks onderzoek van accountantskantoor BDO over de financiële situatie van de ziekenhuissector.

Vorig jaar leden acht ziekenhuizen verlies, terwijl dat in 2022 nog maar twee waren. De vaste lasten stijgen en de investeringsruimte ontbreekt om grote hervormingen, die in het Integraal Zorgakkoord zijn afgesproken, te implementeren.

Ziekenhuizen zitten in een spagaat, zegt Baden in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Aan de ene kant wil je zorgvuldig met je personeel omgaan, aan de andere kant heb je de stijgende vaste lasten. Ziekenhuizen moeten daar keuzes in maken.”

‘Het is kiezen’

Van de 60 ziekenhuizen scoorden 35 een financiële voldoende in 2023. In 2022 waren dat er nog 55. Dat gaat nog niet ten koste van de kwaliteit van de zorg, maar Baden kijkt bezorgd naar de toekomst. “Aan de ene kant krijg je de opdracht zorgvuldig om te gaan met het geld wat we uitgeven. Aan de andere kant zeggen politici niet welke zorg we niet kunnen leveren of welk deel van het ziekenhuis niet meer wordt gebruikt. Het is kiezen.”

“We zijn wel steeds bewuster waar we deze kosten maken”, vervolgt Baden. “Als een patiënt in plaats van vier keer per jaar ook drie keer per jaar terug kan komen op de poli, heb je meer ruimte om met hetzelfde personeel meer zorg te leveren”, noemt hij als voorbeeld.

Uiteindelijk is het volgens hem belangrijk om te beseffen dat er soms zorg wordt geleverd die niets toevoegt aan het welzijn van de patiënt. “Er is ruimte om daar kritisch op te zijn.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

‘Politiek moet scherpere keuzes maken’

In 2023 behaalde bijna de helft van de ziekenhuizen slechts een rendement van onder de 1 procent, blijkt uit het onderzoek. De best presterende ziekenhuizen kwamen niet boven de 1,5 procent uit. Omdat ziekenhuizen op het financiële randje balanceren, kunnen zij de stijgende kosten en noodzakelijke investeringen niet bolwerken. Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen Ad Melkert is bang dat de zorg vastloopt als hier niets aan gedaan wordt.

Kortom, als de politiek scherpere keuzes maakt, kunnen de stijgende ziekenhuiskosten binnen de perken blijven en worden ziekenhuizen toekomstbestendig. Daar horen ook harde keuzes bij, vertelt Baden. “Een heup vervangen is veel kosteneffectiever dan hele complexe chirurgie voor kanker. Dat klinkt heel naar, maar als iemand een paar weken extra leeft in slechtere gezondheid door een complexe operatie, kan je intussen iemand jarenlang een betere gezondheid geven door die nieuwe heup. Wat wil je kiezen, daar moet het over gaan. Dat gebeurt op dit moment niet.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze en andere afleveringen hier gratis terug op NPO Start.

Baden is ervan overtuigd dat de politiek hier het voortouw in moet nemen. “Zij moeten aangeven: waar sturen we op? Op de meest complexe operaties voor een kleine groep, of de grootste gezondheid voor de grootste groep?”

Lees ook:

Zorg onbetaalbaar? Dat is niet waar, zegt arts Marcel Levi: ‘Is het nou zó erg?’

Door: Rick Hartkamp