Memoires overleden oppositieleider Navalny ook in het Russisch uitgebracht

Wat begon als kritiek op de Russische president Vladimir Poetin, eindigde in gruwelijk gevangenschap en het overlijden van voormalig oppositieleider Aleksej Navalny. Nu zijn de memoires van Navalny, waar hij tijdens zijn gevangenschap aan doorwerkte, in twaalf talen uitgebracht. "Het doel van het boek is om de presidentiële ambities van zijn vrouw kracht bij te zetten", zegt Ruslanddeskundige Helga Salemon in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Navalny is naar alle waarschijnlijkheid omgekomen door vergiftiging, al is dat niet bevestigd. In een statement, dat na zijn overlijden door de gevangenisautoriteiten naar buiten werd gebracht, staat dat Navalny onwel is geworden. "Er zijn nu dingen gelekt, waaruit blijkt dat hij maagkrampen zou hebben gehad. Dat duidt op vergiftiging", zegt Salemon.

In zijn memoires, genaamd Patriot, staat dat Navalny het idee kreeg dat ze hem langzaam aan het vergiftigen waren. "Zodra Poetin dood is, zullen we veel te weten komen."

Stinkende zwerver

Navalny zat opgesloten met een 'stinkende zwerver', omschrijft hij uitgebreid in zijn memoires. "Die hebben ze expres niet laten wassen. Hij was vies en ziek, zodat hij Navalny zou besmetten." Toen Navalny weigerde met hem in de cel te zitten, werd hij in elkaar geslagen. "Dat zijn vreselijke dingen die hem zijn overkomen. Van zijn tweeënhalf jaar in gevangenschap zat Navalny een jaar bij hem in de isoleercel."

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

Salemon ziet dat Navalny langzaamaan wordt vergeten in Rusland. Met het boek, dat ook in het Russisch wordt uitgebracht, hoopt de oppositie de herinnering aan het gedachtegoed van Navalny levend te houden. "Ze willen populariteit bij de Russen kweken voor zijn vrouw Joelia Navalnaja." Maar het is gevaarlijk om het boek in Rusland te lezen. "Als jij dat boek hebt en dat wordt ontdekt, mag je ook naar het strafkamp."

Navalnaja gooit ondertussen met modder naar de rest van de oppositie, vertelt de Ruslanddeskundige. "Zo probeert zij zichzelf op de kaart te zetten, maar het komt als een boemerang terug. Een ander oppositielid beschuldigt ze er nu zelfs van dat die met corrupte oligarchen heeft gewerkt. Ze komt geïsoleerd te staan."

Terugkeer naar Rusland was bewust

In het boek wordt duidelijk dat de beslissing van Navalny om terug te keren naar Rusland een bewuste was. "Ze dachten dat hij zo bekend was, dat het zo'n schandaal zo zijn om hem op te pakken, dat dat niet meteen zou gebeuren. Maar je ziet dat een jaar voor de oorlog Poetin de schaamte al voorbij was. Hij hield niet eens meer de schijn op dat hij zich niet aan de internationale wet hield."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Navalny besefte dat hij vanuit het buitenland geen oppositieleider kon zijn. "Hij was ontzettend dapper en begreep dat hij in het buitenland uit het oog en uit het hart zou zijn. Hij kon voor zichzelf deze rol niet voorstellen."

De Russische oppositie die in het buitenland zit, inclusief Navalnaja, heeft nauwelijks invloed meer in Rusland, weet Salemon. "Het team is onthoofd. Navalny was een sterk charismatisch persoon. Zonder hem stellen ze gewoon minder voor."