Is een huis van vlas de oplossing voor ons woningtekort? ‘Het wordt al honderden jaren gebruikt’

De woningbouw staat op veel plekken stil vanwege de stikstofproblematiek, terwijl het tekort aan betaalbare woningen toeneemt. Is er een betaalbare innovatieve oplossing om de woningcrisis op een andere manier te lijf te gaan? Adviseur circulair bouwen Nescio Midavaine denkt van wel, vertelt hij in de radiospecial van Stand van Nederland: Made in Holland op NPO Radio 1.

Vanuit zijn achtergrond in de recreatiesector en als adviseur in biobased en circulair bouwen onderzocht Midavaine verschillende manieren van bouwen. Op het Zeeuwse schiereiland Schouwen-Duiveland staat sinds een paar jaar het 'Eilandhuis', dat bestaat uit een aantal natuurlijke materialen. Vlas voert hierbij de boventoon.

Van oudsher al gebruikt

"Het is een product voor de toekomst, maar het wordt ook al eeuwen gebruikt. Van oudsher wordt het al toegepast in boerenschuren als isolatiemateriaal", vertelt Midavaine. "We doen hier innovatieve dingen, maar met het op bezoek gaan bij boeren op het eiland, zagen we de producten ook al in hun schuren terugkomen die daar al honderden jaren stonden."

Vlas is ook goed voor de bodemstructuur, stelt de bouwer. "Het wordt bijvoorbeeld na zeven jaar toegepast om een stuk grond en de bodem te herstellen. Het zorgt voor waardetoevoeging in je bodemkwaliteit. Het staat maar heel kort in bloei en geeft dan een paarse waas over het land heen."

Volgens de ontwikkelaar mogen we echt trotser zijn op dat oer-Hollandse gewas dan dat we nu zijn. "Het leuke van het gewas is dat het heel regionaal verbouwd wordt, maar ook regionaal wordt verwerkt", zegt Midavaine. "Ik ben op zoek gegaan naar waar het groeit en toen kwam ik boer Huub tegen, een dorp verderop. Het oogsten werd gedaan door Dirk en hij wees me weer door naar Lenno die een verwerkingsfabriek heeft in Zeeuws-Vlaanderen. Zo heb je praktisch de hele keten in beeld."

85.000 euro

Het Eilandhuis is een tiny house met een oppervlakte van 20 vierkante meter. "We hebben hier de wand die is gemaakt van de houtige deeltjes van het vlas. Die is samengeperst met een biologische verlijming. Het plafond is gemaakt van linnen. Het isolatiemateriaal is van vlas. Zelfs het keukenblad is gemaakt van vlas in combinatie met riet en onder hoge persing samengedrukt", vertelt Midavaine.

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en blijf op de hoogte!

Het innovatieve huisje kostte 85.000 euro om te bouwen. "Maar de timmerjongens, interieurbouwers en installateurs hebben ook nog allemaal eigen tijd erin gestopt, omdat ze dit graag wilden realiseren", vult Midavaine aan. Voor de ontwikkeling konden de makers aanspraak maken op een Europese subsidieregeling om het platteland verder te ontwikkelen. Hij hoopt in de toekomst op een kosten-efficiëntere manier te schalen naar vijf tot tien huisjes.

Weinig stikstofuitstoot

De Eilandhuisjes kunnen in principe snel worden gebouwd, terwijl er weinig stikstof wordt uitgestoten. Sterker nog, stelt Midavaine, "met deze materialen sla je CO2 op. Je bent CO2 aan het bufferen in plaats van dat je CO2 uitstoot, wat je nu in de reguliere bouw veel doet."

Een ander voordeel is dat deze huizen makkelijk te verplaatsen zijn in hun huidige vorm. "Op het moment dat ergens behoefte is, kun je hem daar neerzetten", aldus Midavaine. Een andere optie is het schakelen van de huisjes zodat er meer ruimtes ontstaan.

"Het is een aangenaam huis om in te verblijven. Het ademt, dat is het grote voordeel van biobased materialen. Het is geen afgesloten huis, zoals veel huizen nu gerealiseerd worden", vertelt Midavaine. "Het kan een huis worden om in te wonen, maar dan moet je het iets anders inrichten waardoor je meer bergruimte hebt."

Meer weten over deze en andere innovaties van eigen bodem? Luister zaterdag 12 oktober tussen 20.00 en 22.00 uur naar Stand van Nederland: Made in Holland op NPO Radio 1!