Grootschalige cyberaanvallen op Nederland zijn een ‘wake-up call’: ‘We zijn kwetsbaar’
De cyberaanvallen die Nederland de afgelopen maanden troffen, onder meer bij de politie, zijn een "wake-up call", zegt directeur van het Nationaal Cyber Security Centrum Matthijs van Amelsfort in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Onze samenleving is één van de meest gedigitaliseerde ter wereld. Dat betekent dat we kwetsbaar zijn."
Supermarkten, vliegvelden en ziekenhuizen: allemaal maken ze gebruik van virussoftware Crowdstrike. Toen het platform in juli met een grote softwarestoring te maken kreeg, lag de hele wereld plat. De fout zat diep in het programma. Dat bleek nog maar het begin: de afgelopen maand was het Nationaal Cyber Security Centrum druk met drie storingen en hacks op rij.
Foto's buitgemaakt bij hack politie
Zo zijn mogelijk foto's buitgemaakt bij de grootschalige hack op de politie. De namen en nummers van 65.000 politieagenten lagen al op straat, maar nu blijkt dat de hackers ook weten hoe deze agenten eruitzien. Er zitten namelijk foto's uit digitale visitekaartjes bij.
Van Amelsfort benadrukt empathie te hebben voor de collega's bij de politie. "Je bent zelf slachtoffer, maar je moet ook zelf onderzoek doen. Wij willen graag weten wat er is gebeurd, zodat we organisaties kunnen waarschuwen wat ze moeten doen." De directeur weet niet wie achter de hack bij de politie zit en wil daar verder ook geen uitspraken over doen. "Het is nog niet vastgesteld dat het überhaupt een statelijke actor is geweest, al wordt daar serieus rekening mee gehouden."
Deze zomer lag ook Eindhoven Airport, evenals een groot aantal overheidsdiensten, een dag plat door een storing in het IT-systeem van Defensie. Bij deze storing is niet direct een link naar een cyberaanval gevonden, maar het toonde de kwetsbaarheid van verdere digitalisering.
Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!
'Computersystemen vielen uit'
Yoeri Albrecht is directeur van Debatcentrum De Balie. Hij merkt op dat oppositiemensen uit bijvoorbeeld Rusland of Iran die bij hem te gast zijn ook te maken krijgen met hacks. "Zodra zij spreken, vallen bij ons de computersystemen uit. Toen wij een Iraanse oppositieleidster te gast hadden, vielen de systemen uit, maar ook toen wij haar meenamen naar een tv-programma 's avonds laat. Heel toevallig."
"Ik weet niet of dat zo toevallig is", vervolgt Van Amelsfort. "Vanuit geopolitiek oogpunt worden steeds vaker digitale middelen ingezet om de maatschappij te ontwrichten. Het is een trend die gaande is en het komt uit dreigingsbeelden naar voren. Hacktivisme wordt gebruikt om geopolitieke doelen te bereiken."
Onder oud-minister van Justitie en Veiligheid Ivo Opstelten is voor het eerst beleid gemaakt tegen cybercriminaliteit, wat onder zijn bewind opkwam. "Bij bedrijven was hier vroeger geen belangstelling voor, terwijl het nu een topprioriteit is geworden."
Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.
Belangrijkste les
De belangrijkste les die Van Amelsfort wil meegeven is de meest waardevolle data goed te beschermen. Wachtwoorden op een papiertje schrijven en in de kast verstoppen is toch de meest veilige manier, onderstreept hij. "Dat zijn de basismaatregelen. Gebruik een sterk wachtwoord en een wachtwoordmanager. Op veiliginternetten.nl staan goede tips."