Niet de politie, maar een AI-chatbot moet getuigen en slachtoffers van strafbare feiten gaan verhoren

Je hart niet luchten bij een politieagent, maar bij je smartphone. Het kan zomaar de toekomst zijn. Onderzoekers werken aan een AI-chatbot die getuigen en slachtoffers van strafbare feiten verhoort in plaats van de politie. ''De politie zit met een enorm capaciteitstekort. In 2021 zijn 30.000 aangiftes niet opgepakt wegens gebrek aan bewijs'', vertelt expert digitalisering Frederik Peters in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De beoogde app kan in de toekomst ingezet worden bij veelvoorkomende kleine misdrijven, zoals winkeldiefstal, fietsendiefstal of belediging van een ambtenaar in functie. ''De verklaring die je aflegt, moet stand kunnen houden bij de rechter. Het is daarom belangrijk dat de AI-assistent zo goed geprogrammeerd is dat die alleen vragen stelt die kloppen en tegelijkertijd geen dingen verkeerd interpreteert."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

"Uiteindelijk moet de functie ook herkennen wanneer er toch een mens ingeschakeld moet worden, omdat iets dusdanig een grensgeval is'', zegt Peters, werkzaam bij één van de initiatiefnemers, consulting- en technologiebedrijf Capgemini. Ook de Rijksuniversiteit Groningen en het Utrechtse bedrijf Scotty AI zijn bij het 'baanbrekende' onderzoek betrokken.

Living lab

Bij de ontwikkeling van de chatbot lopen de onderzoekers tegen ethische, juridische en maatschappelijke vraagstukken aan. ''Bij een Amerikaanse aanpak, slinger je het de markt op en zie je wel wat er gaat gebeuren. Wij willen het meer Europees aanpakken'', vertelt Peters. Zo wordt er een living lab opgetuigd, waarbij mensen de functie checken.

De AI-assistent moet de politie werk uit handen nemen. ''We hebben informele verkenningen gedaan bij de politie, maar ik kan niet namens de politie spreken'', zegt Peters.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Is een speciale app echt nodig terwijl vrijwel iedereen een telefoon met camera op zak heeft en een misdrijf ook gewoon kan filmen? ''Die beelden eindigen waarschijnlijk op sociale media. Dan gaat het een heel ander circuit in. Dat heeft ook invloed op de rechtszaak, waarschijnlijk ten voordele van de verdachte. Wij willen zien dat er een zuivere verklaring komt'', aldus Peters.

'Je kunt niet alles automatiseren'

D66-Kamerlid Hanneke van der Werf reageert in Goedemorgen Nederland: ''Ik denk dat AI zeker kan helpen om veel werk uit handen te nemen. Er is natuurlijk een moment dat er wel een mens in beeld moet komen om een vervolgvraag te stellen. Ik denk dat het belangrijk is dat er altijd een paar ogen meekijken. Je kunt niet alles automatiseren. Zeker niet in dit soort gevoelige zaken.''