Economie niet in gevaar door aangekondigde stakingen: ‘Het is onderdeel van een spel’

Financieel journalist Jean Dohmen denkt niet dat de aangekondigde stakingen door vakbond FNV leiden tot het stilvallen van de Nederlandse economie. “Het is onderdeel van het spel. Je ziet dat dreigementen effectief zijn. Op het moment dat je dreigt met acties, verhoog je de druk op het kabinet om te praten.”

Via de aangekondigde stakingen willen de vakbonden het kabinet dwingen met betere regelingen te komen, waardoor mensen die stressvolle en zware beroepen uitoefenen eerder kunnen stoppen. Het kabinet en de vakbonden staan al langere tijd lijnrecht tegenover elkaar over de vroegpensioenregeling, die eind volgend jaar afloopt.

Daarom komt er vanaf maandag 14 oktober een mogelijk dagenlange stakingsgolf, waarmee vakbonden de economie plat willen leggen, zei FNV-bestuurder Piet Rietman eerder. In Nederland wordt steeds vaker gestaakt voor betere werkomstandigheden, maar de dreigementen die nu zijn geuit “doe je niet zomaar”, zegt Dohmen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Maar op de achtergrond praten vakbonden en het kabinet. “Het kan vaak al voldoende zijn in de praktijk om te dreigen met acties. Er zijn best wat acties aangekondigd en in veel gevallen dachten werknemers: we willen ons dit niet op de hals halen, dus laten we maar gas terugnemen”, zegt Dohmen.

Economische schade

De economische schade van deze stakingen, mochten ze doorgang vinden, is lastig in te schatten. “Het heeft ook te maken met hoe belangrijk de getroffen sector is voor de Nederlandse economie. Mocht de Rotterdamse haven worden getroffen en de invoer- en uitvoerstroom komt stil te liggen, dan wordt het een ander verhaal.”

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

In Nederland zijn er relatief weinig stakingen vergeleken met bijvoorbeeld Frankrijk, België, Italië en het Verenigd Koninkrijk. “Vorig jaar hadden we een jaar met 52 stakingen. Dat gaat over 142.000 stakingsdagen als je kijkt naar het totale aantal werknemers. Als je dat vergelijkt met het ziekteverzuim per jaar, dan valt het aantal stakingsdagen eigenlijk in het niet.”

Fransen staken hardhandiger

Fransen staan erom bekend een “wat hardhandigere stakingsmanier te hebben”, zegt Dohmen. “Staakinflatie speelt daar een rol. Als mensen demonstreren, denken werkgevers uiteindelijk: we weten het wel.” In 2015 drong personeel van Air France tijdens een staking een ruimte binnen waar topbestuurders zaten. “Die mensen zijn niet gelyncht, maar de kleren werden van hun lijf getrokken. Een andere man is over een hek geklommen om te ontsnappen.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

In Frankrijk is het in de stakingscultuur “normaal om de directie van een bedrijf in gijzeling te nemen”. Kortom, in Nederland valt de stakingscultuur in dat opzicht nog mee, maar ook hier moet de gewone burger worden getroffen. “Want als niemand er last van heeft, dan is het ook niet effectief. Als je met iets kan dreigen, heeft dat meer impact.”

Nieuwe VUT?

De regeling voor het vroegpensioen loopt eind 2025 af, wat leidt tot veel onbegrip onder werknemers met zware beroepen. “Het kabinet is daarentegen bang voor een soort nieuwe VUT waarbij iedereen toch vroeger eruit kan stappen. De onderhandelingen gaan over hoeveel mensen eerder mogen stoppen en hoeveel werkgevers daarvoor mogen betalen.”

Welke sectoren in oktober precies plat komen te liggen, is nog onduidelijk.

Lees ook:

Voorzitter Nederlandse Politiebond over stakingen: ‘Balen dat voetbalsupporters dupe zijn, maar Schoof kan me nu bellen’

Door: Rick Hartkamp