Dick Schoof moet naam maken op VN-top, waar belangrijke gesprekken achter de schermen worden gevoerd

Premier Dick Schoof zal op zijn eerste VN-top nog weinig voor elkaar kunnen boksen, zegt directeur van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) Rob de Wijk. "Hij moet zijn positie verwerven. Dat moest Mark Rutte in het begin ook." Hoewel de top gericht is op de toekomst van de VN, gaan de gesprekken achter de schermen over iets anders.

"Het zal een beetje onwennig zijn", zegt De Wijk over het bezoek van Schoof, die dit jaar Mark Rutte opvolgde. "Hij is natuurlijk wel wat gewend als topambtenaar, maar volgens mij is het wel iets anders om premier te zijn van het land. Hij moet zijn positie verwerven en dat betekent dat hij het eerste jaar niet heel effectief kan zijn. Een groot netwerk heeft hij nog niet."

Schoof bezoekt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York samen met ministers Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) en Reinette Klever (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp). De top, waar ook de NAVO aanwezig is, staat in het teken van de toekomst van de verdragsorganisatie. "Er is een pact gesloten, gericht op de toekomst, waarin allerlei mooie initiatieven worden gedaan voor een, simpel gezegd, betere wereld", vertelt De Wijk in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Kijkje achter de schermen

Dat is slechts wat de buitenwereld te zien krijgt. "Wat er allemaal achter de schermen gebeurt, is veel belangrijker", zegt De Wijk, die zelf bij talloze internationale tops aanwezig was. "Schoof heeft denk ik een hele serie aan bilaterale discussies met zijn collega's. Dat is een goede manier om mensen te leren kennen en om een aantal problemen te bespreken, die spelen voor Nederland en een aantal andere landen, maar ook internationaal. Bijvoorbeeld: wat doe je met Benjamin Netanyahu?"

Steun aan de Israëlische premier is voor veel landen niet meer vanzelfsprekend, aangezien er aanklachten tegen hem lopen bij zowel het Internationaal Strafhof als het Internationaal Gerechtshof. "De Britse premier Keir Starmer heeft er al op gewezen dat dit een probleem begint te worden. Hoe ga je daarmee om? Ik denk dat je dat tijdens de top heel goed kunt bespreken en één lijn kunt trekken."

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Volgens De Wijk is er steeds meer ruimte voor initiatieven van Europese landen, omdat Amerika een toontje lager zingt. "Ik kan mij toch niet aan de indruk onttrekken dat Biden helemaal niets voor elkaar krijgt in het Midden-Oosten. Het vredesproces tussen Israël en Hamas is van de rails gelopen en ook met betrekking tot Oekraïne gaat het niet goed. Het zou daarom goed zijn om als Europa op een aantal gebieden de handen ineen te slaan."

Relaties onderhouden

Ook Eric van der Burg, VVD-woordvoerder voor buitenlandse zaken, benadrukt het belang van informele gesprekken tijdens de top. Voor zijn vertrek sprak hij met minister Veldkamp (NSC). "Wat in de grote zaal wordt besproken, is minder relevant. Het draait om de één-op-één overleggen." Volgens hem kunnen dat er wel twintig per dag zijn.

Van der Burg denkt dat er niet alleen gesproken wordt over de onrust in het Midden-Oosten en de oorlog in Oekraïne. "Je ziet dat het Zuiden van de wereld boos is op het Westen. Ze vinden dat wij heel veel aandacht besteden aan Oekraïne en dat zij niet worden gezien. Investeren in de relatie met zuidelijke landen is buitengewoon belangrijk."