Richard H. vermoordde zijn gezin, maar zit niet meer in tbs-kliniek: ‘Raakt aan de discussie’

De tbs-maatregel van Richard H., die negentien jaar geleden zijn vrouw en twee jonge dochters vermoordde, is met één jaar verlengd, maar de dwangverpleging wordt voorwaardelijk beëindigd. De uitspraak zorgt voor onbegrip bij nabestaanden, maar ook de samenleving stelt vragen over dit soort uitspraken, ziet misdaadjournalist van WNL Maaike Timmerman.

Als H. zich komend jaar aan alle voorwaarden houdt, kan de rechtbank over een jaar besluiten om de tbs definitief te beëindigen. H. zegt dat hij een ander mens is geworden en wil van zijn tbs-behandeling af, vertelt Timmerman, die dinsdag bij de uitspraak in de rechtbank in Den Haag aanwezig was.

“Even voor je beeld: Richard H. heeft negentien jaar geleden zijn vrouw Claudia en zijn dochtertjes, Marieke en Charlotte van 5 en 3 jaar oud, om het leven gebracht”, vertelt de presentator van Het Misdaadbureau in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Dat deed hij omdat hij zijn Poolse minnares thuis wilde ontvangen. Zij zou dat weekend op bezoek komen en toen heeft H. het ergst denkbare gedaan.”

Op vrijdag bracht hij zijn vrouw en kinderen om het leven, maandag stapte H. naar de politie om zijn gezin als vermist op te geven. “Hij stelde zich op als een zorgzame en bezorgde vader. Hij heeft zelfs nog meegeholpen met zoeken. Uiteindelijk bleek dat hij het zelf gedaan had.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en blijf op de hoogte!

H. werd veroordeeld tot 20 jaar cel en tbs met dwangverpleging. Timmerman: “We zijn nu 19 jaar verder en nu komt hij in aanmerking om van die tbs af te komen. De rechter heeft gisteren voor een tussenoplossing gekozen, een soort tbs-light. H. mag uit de kliniek, woont al een paar maanden buiten de kliniek en zegt zelf dat dat goed gaat. Hij staat ook niet meer onder toezicht van de tbs-behandelaars, maar van de reclassering.”

Nabestaanden verbaasd

Ruud en Corry van Veen, de ouders en de grootouders van de slachtoffers, hebben moeite met de uitspraak. “Dit is geen moedige beslissing, ze hebben geen ballen getoond. Het is tbs, maar zonder dwang. Het is een tussenoplossing. Ze hadden gewoon moeten doen wat het Openbaar Ministerie wilde: die dwangverpleging erop laten”, zeggen ze in het AD.

Als de rechter had gekozen om de dwangverpleging te laten staan, moest H. voorlopig in de tbs-kliniek blijven. Timmerman: “De ouders van Claudia zijn bang dat deze man toch nog steeds een gevaar is voor de samenleving. En dat raakt aan die tbs-discussie.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Volgens Timmerman begrijpen mensen soms niet waarom tbs’ers op vrije voeten komen, bijvoorbeeld tijdens een verlof. Maar zo’n verlof is niet voor niets. Ze legt uit: “Als je niet behandelbaar blijkt te zijn, kun je op de longstay-afdeling terechtkomen. Maar tbs is er in principe op gericht om mensen veilig te laten terugkeren in de maatschappij, als dat kan. Ik vroeg me af: is iemand dan genezen? Maar eigenlijk maken ze een risicoanalyse.”

‘De verhalen maken het moeilijk’

In dat proces worden nabestaanden amper betrokken, zo werd duidelijk tijdens een gesprek dat Timmerman vrijdag in Het Misdaadbureau voerde met Saskia Wolters. Haar broer werd vermoord door iemand die in een tbs-kliniek zit. “Er is vanuit de kliniek totaal geen communicatie met ons”, zei Wolters. Timmerman: “Voor nabestaanden en slachtoffers is dat ongelofelijk moeilijk.”

Ze gaat verder: “In de kliniek draait het allemaal om de patiënt. Dat is ergens logisch, want dat is degene die behandeld wordt, daar hebben de deskundigen een oordeel over. Maar voor nabestaanden rakelt het altijd iets op. Uiteindelijk komt het er in de kern denk ik op neer dat zij gehoord willen worden. Ook zij willen een stem hebben.”

Luister naar de podcast van Het Misdaadbureau over tbs. De tekst gaat hieronder verder. 

Nieuwe wetgeving die volgend jaar in werking treedt, moet ervoor zorgen dat nabestaanden spreekrecht krijgen tijdens tbs-verleningszaken, vertelt Timmerman. Ze kijkt uit naar de documentaire ‘Tbs: aan de andere kant’ van Jessica Villerius, die bijna drie jaar rondliep in een tbs-kliniek. De 2Doc geeft het grote publiek inkijkje in het reilen en zeilen in zo’n kliniek.

Timmerman: “Als je naar de cijfers kijkt, dan zie je dat tbs goed werkt, veel beter dat wanneer iemand na de gevangenis buiten komt. Dan gaat bijna de helft binnen twee jaar weer in de fout. Bij tbs is dat nog minder dan 20 procent. Maar dat zijn de cijfers, dit zijn de verhalen erachter”, doelt ze op de gesprekken die ze voerde in haar podcast en verhalen uit de documentaire. “Dat maakt het zo moeilijk.”

Lees ook: 

Saskia’s broer werd doodgestoken door psychiatrisch patiënt: ‘Vreselijk idee dat hij na tbs vrijkomt’

Door: Peter Visser