PVV-ministers onderworpen aan politiek kruisverhoor: ‘Een kans om wantrouwen te zaaien’

De beoogde bewindslieden schrijven vandaag parlementaire geschiedenis. Voor het eerst moeten zij zich verantwoorden voor de Tweede Kamer, voordat zij op het bordes staan. De meningen hierover zijn verdeeld. "Het is een kans om wantrouwen te zaaien", zegt politiek commentator bij De Telegraaf Wouter de Winther in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

D66-Tweede Kamerlid Joost Sneller kwam met het idee hoorzittingen in te voeren. Zijn motivatie was het pensioenregeling-echec rondom toenmalig CDA-minister Wopke Hoekstra. Zijn vorige werkgever McKinsey had zijn pensioen via de Maagdeneilanden belegd, waar veel commotie over ontstond. Uiteindelijk bleek er niks aan de hand te zijn.

Als Hoekstra dit van te voren had gemeld, was alle heisa nooit ontstaan. Daarom zijn nu hoorzittingen in het leven geroepen, om te achterhalen of iemand nog iets op zijn of haar kerfstof heeft. "Normaal worden dit soort gesprekken gevoerd met de formateur en beoogd minister-president", zegt De Winther.

'Wantrouwen zaaien'

De Winther vindt de hoorzittingen "een merkwaardig avontuur". De gesprekken dienen ertoe de Tweede Kamer meer inzicht te geven in de geschiktheid en motivatie van de beoogde bewindslieden. Daar zit ook de crux, zegt de journalist. "Je mag toch aannemen dat zij eerst de kans krijgen om het te laten zien en niet op basis van een eerste gesprek en motivatiebrief gekwalificeerd of ongekwalificeerd gevonden worden."

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Om die reden doen sommige partijen niet mee aan het kruisverhoor. Zo omschrijft CDA-leider Henri Bontenbal de hoorzittingen als 'spektakelpolitiek' en SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk vindt het de 'omgekeerde vertrouwensregel'.

"Daar kan ik mij iets bij voorstellen", reageert De Winther. "Vertrouwen in een minister of staatssecretaris bestaat, tenzij de Kamer anders oordeelt. Nu wordt al een kans geboden enig wantrouwen te zaaien. We zitten in een behoorlijk gepolitiseerde tijd. Het gaat er hard aan toe, waar mensen ook persoonlijk worden aangevallen. Op het moment dat je mensen aanvalt op wat zij in het verleden deden of vonden, zonder te beoordelen of zij hun werk goed doen, beschadig je iemand vooraf." Soms zodanig, dat zij dat die klap nooit meer te boven komen, stelt De Winther.

PVV

Een ander punt van kritiek van De Winther is dat er achteraf geen stemming is. Iemand kan dus als ongeschikt bewindspersoon ervaren worden, maar na afloop wordt dat geen kracht bijgezet door een stemronde. "Best merkwaardig, want daardoor blijkt de status van dit hele avontuur ongewis."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Ondanks dat er geen consequenties hangen aan verwijten die de beoogd bewindspersonen naar hun hoofd geslingerd krijgen, kunnen zij wel een pittige middag verwachten. "Dat geldt zeker voor twee bewindspersonen van de PVV: Reinette Klever (Buitenlandse handel en Ontwikkelingshulp) en Marjolein Faber (Asiel en Migratie). Zij kunnen de pittigste confrontatie verwachten, omdat zij in het verleden controversiële dingen hebben gezegd en daar vooralsnog geen afstand van nemen."