Tijd dringt voor formerende partijen: hooguit nog een week speling

De formerende partijen ambiëren om op 26 juni een kabinet te presenteren op het bordes. Toch lijkt het spannend te worden of die deadline gehaald wordt, vertelt parlementair journalist bij EW Victor Pak. “Als het deze week rond komt met de verdeling van de posten en de poppetjes erbij, is het haalbaar.”

Pak vertelt in Goedemorgen Nederland op NPO 1 dat de partijen er deze week echt uit moeten komen. Ze hebben hooguit een week speling, denkt hij. De kandidaat-bewindspersonen moeten eerst nog een hoorzitting in de Tweede Kamer overleven voor ze daadwerkelijk worden geïnstalleerd. “Dat is een nieuw element in de formatie. Daar is een volle week voor uitgetrokken. Dan komen alle nieuwe bewindspersonen per departement bij de vaste Kamercommissies langs en worden ze aan een kruisgesprek onderworpen.”

Gezien er 25 tot 30 bewindspersonen worden verwacht, zal de Kamer aardig wat tijd nodig hebben voor de gesprekken. “Dus als je er deze week niet uitkomt met de verdeling, wordt het een heel moeilijk verhaal om die deadline van 26 juni te halen”, aldus Pak.

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets!

De deadline is volgens Pak van belang, omdat de Tweede Kamer in juli met reces gaat. “Daarvoor is er nog een top in Brussel”, vertelt hij. Die top is belangrijk, omdat de nieuwe premier zich meteen kan voorstellen aan zijn internationale collega’s. “En omdat de Europese verkiezingen net zijn geweest, worden de kaarten opnieuw geschud worden.”

Kleine BBB wil meer invloed

Dat de gesprekken zo stroef verlopen heeft met een aantal factoren te maken. Zo zijn de onderlinge verhoudingen tussen de partijen complexer dan bij andere formaties. “NSC is een nieuwe partij en heeft geen zetels in de Eerste Kamer. In andere formaties zijn waren partijen zowel in de Eerste- als Tweede Kamer vertegenwoordigd.”

Pak vervolgt: “Nou wil het zo zijn dat BBB de grote winnaar was van de Provinciale Statenverkiezingen in maart 2023. Zij zeggen: wij zijn zo groot in de Eerste Kamer, dat we wat extra posten zouden moeten krijgen.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk de aflevering hier terug op NPO Start!

Externe bewindspersonen

Ook is de eis om bewindspersonen buiten de politiek aan te trekken ingewikkeld, vertelt Pak. “Al die partijen hebben intern hun namenlijstje klaarliggen. Maar het is makkelijker als je gewoon een partijgenoot belt dan iemand die nu hoogleraar is of in het bedrijfsleven werkt. We weten van voorgaande formaties dat het lastminute toch kan veranderen.”

Een voordeel is er wel. “De naam van Dick Schoof geeft in Den Haag vertrouwen. Dat is een fijne prettige keuze als premier. Het zou de zoektocht naar bewindspersonen makkelijker maken”, zegt Pak.

Lees ook:

Ulysse Ellian houdt zich op de vlakte, maar Han ten Broeke bedankt voor ministerpost namens VVD: ‘Niet in dit kabinet’

Door: Matthijs Meulblok