SCP waarschuwt nieuw kabinet voor teleurgestelde kiezers door onhaalbare plannen

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) waarschuwt het beoogde nieuwe kabinet voor teleurgestelde kiezers door onhaalbare plannen. "We weten uit eigen onderzoek dat het vertrouwen van burgers primair afhangt van de mate waarin er resultaten geboekt worden", zegt SCP-directeur Karen van Oudenhoven.

Van Oudenhoven vreest dat een aantal plannen in het hoofdlijnenakkoord moeilijk te realiseren zijn. "Er wordt ingezet op een asielcrisiswet. Dat is iets wat juridische aanpassingen vraagt. Daarvan kun je je afvragen of het haalbaar is", zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Volgens haar zijn er meer plannen die andere "juridische kaders" vragen.

"Het advies dat wij hebben aan de formerende partijen, is om heel concreet uit te werken wat de stappen zijn die gezet moeten worden en dan bij elke stap te wegen hoe realistisch die is", zegt Van Oudenhoven.

Zorgen 'terecht'

Politiek journalist van EW Magazine Victor Pak noemt de zorgen van het SCP terecht. "Sommige maatregelen zijn gewoon nog niet nader uitgewerkt. Daarvan is onduidelijk hoe het precies werking moet krijgen."

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Hij denkt dat de verwachtingen bij kiezers hooggespannen zijn. "Maar als je het niet haalt, hoe ga je dan om met de teleurstelling? En weet je burgers mee te nemen in de uitleg waarom iets niet lukt? En waarom het niet haalbaar blijkt, omdat Brussel het niet wil of omdat de rechter nee zegt?", vraagt hij zich af.

Ongelijkheid

Volgens het SCP is er in het hoofdlijnenakkoord weinig aandacht voor sociale cohesie en het tegengaan van ongelijkheid. De nadruk ligt volgens het planbureau op het stimuleren van werk en bestaanszekerheid en minder op andere hulpbronnen, "terwijl daar vaak de oorzaak ligt dat mensen niet mee kunnen komen. Het gevaar is dat de structurele ongelijkheid tussen groepen en mensen daardoor verder toeneemt", aldus het SCP.

Volgens het SCP richt het akkoord zich vooral op basisbehoeften van mensen, zoals toegankelijke zorg, goed onderwijs en meer woningen. Ook ligt de focus vaak op werkende Nederlanders. Het planbureau spreekt van algemene maatregelen waar iedereen van profiteert, in plaats van vooral burgers in kwetsbare situaties.

Solidariteit

Daarnaast vindt het planbureau dat er weinig aandacht is voor het versterken van onderlinge solidariteit. "Terwijl voor het samen leven in een divers land verbinding tussen mensen en solidariteit naar anderen belangrijk is", aldus het SCP. "Ten eerste om te voorkomen dat scheidslijnen die zich aftekenen in de samenleving te groot worden. Ten tweede om te zorgen dat iedereen mee kan doen en kansen heeft." Het is wel positief dat in het akkoord wordt ingezet op het aanpakken van discriminatie en veiligheid, aldus het planbureau.

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Ook stelt het planbureau dat er geen "scherpe keuzes" worden gemaakt over de houdbaarheid van de zorg. "Het hoofdlijnenakkoord is niet expliciet over welke zorg er minimaal beschikbaar is en wie de zorg gaat verlenen."

Betaald werk

Daarnaast ziet het planbureau dat de negatieve gevolgen van strikter migratiebeleid voor het welzijn van asielzoekers onbenoemd blijven. Een belangrijke aanname in het akkoord is dat het indammen van de instroom uit andere landen positief uitpakt voor de sociale cohesie in Nederland. "Dat hoeft niet zonder meer zo te zijn", stelt het SCP.

Het akkoord zet volgens het planbureau sterk in op betaald werk en de zekerheid daarvan. "Andere vormen van participatie, zoals vrijwilligerswerk en mantelzorg, blijven op de achtergrond, terwijl die erg belangrijk zijn in een samenleving waar de overheid in toenemende mate een beroep doet op burgers."