D66-leider Rob Jetten vreest dat nieuw kabinet rechters, Brussel en media zondebok maakt

D66-leider Rob Jetten maakt zich zorgen over de bezuinigingen op onderwijs die in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staan. Hij vreest bovendien dat de formerende partijen straks met de beschuldigende vinger wijzen naar rechters, Brussel en de media als plannen niet tot wasdom komen. “Dat is een heel gevaarlijk patroon.”

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over het hoofdlijnenakkoord. Jetten heeft zijn messen geslepen. “Oppositie voeren is best makkelijk, want er liggen genoeg plannen die niet goed zijn, zoals forse bezuinigingen op onderwijs en klimaat, maar ook minder geld voor veiligheid dan werd beloofd, terwijl de politie het geld keihard nodig heeft om de basis op orde te krijgen”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Jetten erkent dat het lees- en schrijfniveau en het rekenniveau de afgelopen jaren zijn gedaald, ook toen zijn partij in het kabinet zat. “De achterstanden zijn groot. Veel kinderen kunnen maar moeilijk lezen, schrijven en rekenen. Daarom waren we fors aan het investeren in lerarensalarissen en het wegwerken van achterstanden.”

Hij roept het beoogde nieuwe kabinet op om met die investeringen door te gaan. “In plaats van dat je de grootste onderwijsbezuiniging van deze eeuw doorvoert. Die moet echt van tafel.”

Zondebok

Jetten wil vandaag naar eigen zeggen de vinger op de zere plek leggen. “We zien een coalitieakkoord met boterzachte bezuinigingen op de financiële plaat, maar ook allerlei dingen waarover afspraken worden gemaakt die nu al onhaalbaar zijn, zoals in Brussel onder afspraken over asielbeleid en natuurbeleid uitkomen.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier aan en blijf op de hoogte!

Als blijkt dat plannen daadwerkelijk onuitvoerbaar zijn, denkt Jetten dat de partijen op zoek gaan naar een zondebok. “Deze coalitie gaat straks rechters, Europa en de media de schuld geven. Dat is een heel gevaarlijk patroon en dat moeten we blootleggen.”

Premier

Nu oud-informateur Ronald Plasterk zich niet langer beschikbaar stelt, is onduidelijk wie de premier wordt van het kabinet. PVV-leider Geert Wilders komt morgen met een nieuwe naam. Jetten vindt het raar dat er nog niemand is gevonden. “Het is heel bijzonder dat je als vier partijen een coalitieakkoord sluit, maar nog niet weet wie er in het Torentje komt te zitten.”

“De premier is zo belangrijk als verbinder van een coalitie en als uithangbord, ook in het buitenland”, zegt Jetten, die zich afvraagt hoeveel vrijheid de nieuwe premier krijgt. “Ik ben heel benieuwd hoe Wilders aan de touwtjes gaat trekken en of hij een minister-president überhaupt de ruimte krijgt om zijn werk te doen.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk de aflevering hier terug op NPO Start!

Een D66’er wordt het in ieder geval niet, verzekert Jetten. “Wij gaan nooit in een kabinet zitten met een extreme partij als de PVV. Dilan Yeşilgöz en Pieter Omtzigt kiezen daar wel voor. Het is aan hen om nu een premier voor te dragen.”

Hij hoopt dat de oppositie samenwerkt tijdens het debat. “Met bijna alle oppositiepartijen heb ik de afgelopen dagen wel contact gehad, om het meeste uit het debat te halen. We gaan zien hoe dat straks uitpakt.”

‘Wilders heeft persoonlijk probleem’

Volgens politiek journalist van EW Magazine Victor Pak blijkt samenwerking binnen de oppositie in de praktijk niet eenvoudig. “Ze zeggen het voorafgaand aan vrijwel ieder debat dat ze graag willen samenwerken, maar uiteindelijk willen ze toch vooral hun eigen punten maken. We hoorden het de heer Jetten niet zeggen, maar klimaat is voor D66 veel belangrijker dan voor bijvoorbeeld de SP. In die afstemming onderling heb je dus maar beperkte ruimte.”

Doordat vandaag nog niet bekend wordt wie de nieuwste premierskandidaat is, heeft Wilders de angel uit het debat gehaald, zegt Pak. “Hij tilt het over het debat heen en daarmee blijft ook de kritiek uit. Hij probeert te maskeren dat hij een persoonlijk probleem heeft, namelijk dat zijn partij niet de mensen heeft om de premier aan te leveren. Daar zal hij vandaag op worden aangevallen.”

Lees ook: 

Volt-leider Dassen wil niet zeggen of hij het beoogde kabinet extreemrechts blijft noemen

Door: Peter Visser