Krapte op de arbeidsmarkt houdt aan: ‘Een luxeprobleem’

De Nederlandse arbeidsmarkt is in de eerste drie maanden van dit jaar iets minder krap geworden. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) steeg het aantal vacatures licht, maar nam het aantal nieuwe werklozen sterker toe. Desondanks constateert het CBS dat de arbeidsmarkt nog altijd krap is. Volgens hoofdeconoom van de ING Marieke Blom is het een luxeprobleem.

Per 100 werklozen waren er 110 vacatures beschikbaar, meldt het CBS. Als de vraag naar arbeid hoger is dan het aanbod, dan is er sprake van krapte. Dat is al het geval sinds eind 2021. De verhouding hiertussen verbeterde daarentegen licht: in het laatste kwartaal van vorig jaar waren er per 100 werklozen nog 114 vacatures beschikbaar.

Waarom de krapte op de arbeidsmarkt aanhoudt, is volgens Blom een mysterie. "Voor corona was de arbeidsmarkt krap. Overal, over de hele wereld, is de arbeidsmarkt nog veel krapper geworden. Dat het zo goed gaat, verrast iedereen", zegt de ING-econoom in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Het aantal vacatures nam in de laatste zes kwartalen af, maar eind maart stonden er duizend meer vacatures open dan eind december, in totaal zo'n 411.000. Met name bij de overheid en in de zorg steeg het aantal beschikbare banen. In de horeca liep het aantal juist terug, terwijl in deze sector in het voorgaande kwartaal nog de meeste vacatures opende.

Luxeprobleem

"Het is een beetje een luxeprobleem", zegt Blom over de krapte. "Ik zeg altijd tegen bedrijven: als dit uw grootste probleem is, dan kunt u kennelijk wel goed uw spullen kwijt omdat u wil groeien. Bovendien, als de arbeidsmarkt krap is, betekent het dat mensen die minder hoog zijn opgeleid of een arbeidsbeperking hebben, ook makkelijker aan het werk komen. Juist mensen die wat moeilijker mee kunnen doen, profiteren van zo'n situatie."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start.

Door de krapte ziet de econoom dat de reële lonen stijgen. "Mensen hebben langzamerhand weer wat meer te besteden. Het zwengelt de economie aan."

Mensen zonder werk

Het aantal mensen zonder werk steeg met zo'n 13.000 tot ongeveer 373.000. Het CBS definieert de mensen in deze groep als personen "die geen betaald werk hebben, maar daar wel recent naar hebben gezocht en op korte termijn beschikbaar zijn". Het statistiekbureau schrijft de stijging toe aan het feit dat er meer mensen waren die zonder succes werk zochten dan dat er werklozen waren die terugkeerden op de arbeidsmarkt.

Werkgevers die op zoek zijn naar personeel lijken inmiddels hun toevlucht te zoeken in zogeheten 'onbenutte deeltijdwerkers', mensen die al werk hebben en meer willen werken. Deze groep bestond eind maart volgens het CBS uit 519.000 mensen, 6000 minder dan eind vorig jaar. In het voorgaande kwartaal groeide dit aantal nog.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Ook lijken bedrijven steeds vaker mensen in vaste dienst te nemen. Zo stelt het CBS op basis van een gezamenlijke analyse met onderzoeksinstituut TNO dat het aantal werknemers met een vast contract in het eerste kwartaal met bijna 100.000 op jaarbasis is gestegen. Ook kwamen er meer zzp'ers bij; het aantal medewerkers met een tijdelijk dienstverband nam juist af.