Witte rook voor nieuw kabinet vanavond of morgen verwacht: ‘Te ver om het te laten mislukken’

De kans dat de formatie vlak voor de deadline van woensdagavond alsnog klapt is nihil. Dat stelt politiek commentator van het AD, Hans van Soest. ”Alle partijen zeggen: we zijn nu te ver om het nog te laten mislukken”, vertelt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Vanavond of woensdag kunnen we witte rook verwachten, stelt de journalist. ”Kamerleden van de vier partijen hebben te horen gekregen dat ze de agenda woensdagochtend vrij moeten houden, want dan worden ze geacht om het akkoord te lezen. Daar kunnen ze wat van vinden. Vervolgens komen de onderhandelaars nog een keer bij elkaar en kan het verslag van de Tweede Kamer.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk de aflevering hier terug op NPO Start.

Over asiel zijn de partijen het al eens, zegt Van Soest. Financiën vormen nu de grootste hobbel. ”Er is minder geld te verdelen dan tijdens de voorgaande formaties, maar ze hebben wel wat meevallertjes beloofd. Zo hebben PVV en BBB gezegd dat het eigen risico in de zorg verdwijnt. Iemand dat moet dat betalen. Dat is tegen het zere been van VVD en NSC, want betekent dit dat de zorgpremie voor veel andere Nederlanders omhoog moet? Dat zijn ingewikkelde knopen die nog doorgehakt moeten worden.”

‘Reken je niet rijk’

Als er een akkoord bereikt wordt, zal er niet een-twee-drie een kabinet op het bordes staan. ”Na een Kamerdebat wordt er een formateur benoemd, de beoogde minister president. Die gaat de ministers bij elkaar uitzoeken. Ministers moeten de afspreken in het hoofdlijnenakkoord nog wel uitwerken, dus reken je niet te snel rijk, want daar zitten veel problemen.”

Premierskandidaat

De persoon die de PVV naar voren schuift als premierskandidaat is van invloed op het gehele formatie-akkoord, zeggen VVD-leider Dilan Yeşilgöz en Pieter Omtzigt (NSC). “Het is een hele belangrijke functie in het landsbestuur, het is het gezicht van het land”, zei Yeşilgöz vlak voor een belangrijk formatieoverleg.

Volgens Caroline van der Plas (BBB) staan de “poppetjes” los van het akkoord zelf.

Maandag stuurde een nep-account van de PVV een bericht dat partijleider Geert Wilders Ronald Plasterk naar voren zou schuiven als kandidaat. PVV-Kamerlid Fleur Agema reageerde daarop met een smiley met hartjesogen, maar het bericht kwam dus niet van de PVV zelf. De onderhandelaars willen niet reageren op het bericht en ook niet op de mogelijkheid dat voormalig PvdA-minister Plasterk de kabinetsploeg gaat aanvoeren.

Er gaan meer namen door de wandelgangen, zoals Marco Pastors (voormalig wethouder namens Leefbaar Rotterdam) en PvdA’er Kim Putters, die eerder informateur was. Ook voorzitter van MKB-Nederland Jacco Vonhof wordt getipt.

Lees ook:

Een akkoord en dan? Oud-ministers vrezen grote problemen met vullen nieuw kabinet

Door: Michiel van Renselaar