In ‘internationaal’ Maastricht wonen PVV-stemmers aan de randen: ‘De gewone burger gaat niet naar André Rieu’

Denkend aan Maastricht dwalen je gedachten al snel af naar de oude binnenstad met Het Vrijthof en de Sint Servaasbrug. Maar de hoofdstad van Limburg is veel meer dan dat, weet electoraal geograaf Josse de Voogd. Hij wandelt in een nieuw seizoen van de WNL-serie Aangehaakt in aanloop naar de Europese verkiezingen door vier Europese steden.

In Maastricht, een stad met ruim 122.000 inwoners, kost een huis gemiddeld drie ton. De PVV is er de grootste partij, gevolgd door GroenLinks-PvdA en VVD. Maar een PVV’er woont doorgaans niet in een wijk met mensen die op het linkse blok stemmen. Die laatste groep woont in wijken als Céramique, dat in de jaren 90 werd gebouwd op de terreinen van de voormalige aardewerkfabriek Société Céramique.

Bruisend, hip en kosmopolitisch, dat is hoe Céramique bedoeld was. De wijk met zo’n 2500 inwoners werd gebouwd in de geest van de Europese eenwording, vertelt stadshistoricus Joes Minis. “Het is een wijk met veel expats. Er wonen ook Maastrichtenaren, van de gegoede middenklasse. En mensen uit het heuvelland, ouderen die daar hun huis hebben verkocht en hier zijn komen wonen.”

De expats die in Céramique neerstrijken, wonen daar doorgaans maar een paar jaar. “Ze werken meestal voor Maastricht University, of een bedrijf dat gelieerd is aan de universiteit. Ik heb ooit gelezen: een expat is een migrant die niet hoeft te integreren, omdat hij hier maar zo kort is. Hij wordt opgevangen op zijn werk, met een beetje sociale cohesie, en heeft dus alleen maar een plek nodig om te wonen. Daardoor merk je dat hier gaten in het sociale weefsel vallen.”

Centrum niet meer voor de armen

Ook electoraal geograaf Josse de Voogd wandelt door Maastricht. Hij begint in de Stokstraat, een dure winkelstraat in het centrum van de stad. “Op alleen de stad Maastricht kan zo’n levendige binnenstad met zoveel dure winkels niet bestaan. Dat dit hier is, heeft natuurlijk alles te maken met de Europese integratie en de buurlanden die vlakbij zijn. Mensen uit de buurlanden komen hun geld hier uitgeven.”

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Van oudsher waren er armere wijken in het centrum van de stad, zegt De Voogd. “Maar de binnenstad werd populair, opgeknapt en er kwamen mensen met hogere inkomens wonen. Juist de mensen met de lagere inkomens zijn vaak uit dit soort wijken vertrokken, naar de buitenwijken toe. Dat zie je ook duidelijk terug in het stemgedrag. Dit deel van de stad stemt GroenLinks/PvdA, VVD en D66. In de buitenrand van Maastricht zie je veel meer de PVV-wijken.”

Parochiewijken

De electoraal geograaf neemt de bus naar de westkant van de stad. “Om een stad te leren kennen, moet je een soort dwarsdoorsnede maken en je niet beperken tot de bekende plekken in het centrum. Een stad heeft allerlei tijdslagen aan bebouwing, om het centrum heen, waar heel andere groepen wonen. Wij zijn nu in de westelijke kant van Maastricht. Het is hier een reeks van zogenoemde parochiewijken.”

De parochiewijken liggen waaiervormig om het centrum van Maastricht heen. Er wonen doorgaans mensen met lagere inkomens. De Voogd: “Die wijken zijn sterk vanuit een katholieke gedachte neergezet, met een beperkte grootte, alsof het losse dorpjes zijn, met in het midden een parochiekerk en alle andere voorzieningen. Hier kwamen de wat armere mensen wonen die vaak vanuit de binnenstad kwamen.”

In de wijk waar De Voogd loopt zijn huizen met rode daken en huizen met zwarte daken. “De huizen met de rode daken waren voor de laagste klasse. Daaromheen is een ring van woningen met zwarte daken. Daar wonen de mensen die al beter wisten hoe het moest en een voorbeeld waren voor andere burgers. Het waren een soort heropvoedingswijken, om te voorkomen dat het losgeslagen, zedeloze en socialistische burgers zouden worden.”

‘De gewone burger gaat niet naar André Rieu’

Naar de buitenwereld mag Maastricht zich dan graag verkopen als een Europese stad, van die internationale identiteit profiteert lang niet iedereen. In Blauwdorp Mariaberg wonen 4760 mensen. Het gemiddelde inkomen ligt op 29.100 euro per jaar. Waar Céramique voornamelijk linkse stemmers huisvest, wonen hier met name PVV-stemmers.

Jacqueline Hendriks is wijkverpleegkundige en zet zich met haar stichting Nao Vaore in voor sociaal zwakkeren in de wijk. Ze helpt bij het regelen van alledaagse dingen, in de hoop dat mensen zelf weer aanhaken bij de maatschappij. “Dit is een heel speciale wijk, waar iedereen er voor elkaar is. In de zomer zit iedereen samen op straat. Mensen letten op elkaar en zorgen voor elkaar.”

Langs Café Wertha loopt een weg vanuit het centrum Blauwdorp Mariaberg in, om pas aan de andere kant van de wijk weer te eindigen. “Als je de weg oversteekt, loop je het centrum in. Het centrum is hier honderd meter verderop, maar een heel andere wereld”, zegt Hendriks.

Als er grote feesten in de binnenstad zijn, loopt Blauwdorp Mariaberg niet massaal uit. “Neem Preuvenemint, een jaarlijks feest in Maastricht. Daar komen mensen uit Blauwdorp Mariaberg vrijwel niet. Het kost heel veel geld, het is in feite een elitefeest. Dat geldt voor meer dingen. De gewone burger gaat niet naar André Rieu op het Vrijthof.”

Meer weten over Maastricht? Kijk vanavond om 21.09 uur naar de eerste aflevering van een nieuw seizoen Aangehaakt op NPO 2. Volgende week gaat Josse de Voogd verder Europa in. Dan is hij in Berlijn. 

Door: Peter Visser