Staatssecretaris Van Ooijen: ‘Verbreden Nationale Dodenherdenking geen goed idee’

Demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen ziet er niets in om de Nationale Dodenherdenking op 4 mei breder te trekken. ''Wat mij betreft blijft het ijkpunt van deze herdenking de Tweede Wereldoorlog en de oorlogsslachtoffers die sindsdien zijn gevallen'', zegt hij in OP1 op NPO 1.

''Voor dit ijkpunt hebben we gekozen en als je daaraan iets verandert, hoe logisch het ook lijkt, ga je het hele bouwwerk veranderen en dat moet je niet doen'', vervolgt Van Ooijen, die verantwoordelijk is voor de nazorg van nabestaanden.

Er is echter geen gedachtepolitie, benadrukt de staatssecretaris. ''De officiële momenten moet je vasthouden. Waar mensen zelf aan denken, gaat helemaal niemand over.''

'Hopelijk eenmalig'

De jaarlijkse herdenking op de Dam is dit jaar extra beladen. Uit vrees voor protestacties zijn er slechts 10.000 mensen toegestaan, die gefouilleerd zullen worden voordat ze het plein betreden. Ze moesten zich van te voren aanmelden, terwijl de plechtigheid altijd een open karakter had. ''Ik hoop dat het een tijdelijke noodzakelijke maatregel is en dat we de openbare herdenking heel snel kunnen herstellen, waarbij je als het ware naar binnen wandelt'', zegt Van Ooijen.

De staatssecretaris roept mensen op, ondanks angst, toch te gaan herdenken. ''Juist nu.'' Hij verklaart: ''Ik zou elk jaar de oproep kunnen doen om te gaan herdenken, alleen nu zien we de spanningen in de samenleving enorm toenemen. Meer mensen maken zich aanzienlijk zorgen of er opnieuw een oorlog komt, dichterbij dan er al is in Oekraïne. Je ziet dat de polarisatie toeneemt, de angst voor oorlog. Juist dan is het goed terug te gaan naar de oorlog die we nog in onze herinnering hebben.''

Auschwitz

Het is echter de vraag hoelang dat zo blijft. Nog even en er zijn geen overlevenden van de Tweede Wereldoorlog meer. Van Ooijen verwacht echter niet dat de behoefte aan herdenken zal afnemen. ''Je ziet juist dat het toeneemt. Ik ben recentelijk in Auschwitz geweest en je ziet dat de bezoekersaantallen sinds de eeuwwisseling zijn toegenomen. Hoe kan dat nou? Waarom is het in de afgelopen jaren belangrijker geworden? Omdat mensen behoefte hebben aan morele ijkpunten. Hoe gruwelijk ook: die plekken bieden morele ijkpunten.''