Maak 4 mei niet politiek en herdenk Nederlandse oorlogsslachtoffers, zegt Aylin Bilic

Columnist Aylin Bilic vindt dat we op 4 mei Nederlandse oorlogsslachtoffers moeten herdenken. “We maken dodenherdenking politiek op het moment dat we oorlogen van het heden erbij halen”, zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Bilic houdt haar hart vast nu actiegroepen dreigen met protesten.

In haar column in NRC schreef Bilic dat ‘het nationale karakter van dodenherdenking gevaar loopt’. Ze is kritisch op Andrée van Es, voorzitter van het Amsterdams 4 en 5 mei comité. In een interview in Het Parool zei Van Es vorige maand dat “het herdenken van de oorlog ook een beperkte blik is geweest”. Volgens Bilic suggereerde zij met die uitspraak dat de Nationale Dodenherdenking “best verbreedt kan worden”.

Daar is Bilic het hartgrondig mee oneens. “Tijden veranderen, maar een nationale gedenkdag betekent eenheid. We maken dodenherdenking politiek op het moment dat we oorlogen van het heden erbij halen. Ik hoor zelfs termen als hypocriet. Dat vind ik schaamteloos, als ik heel eerlijk ben.”

“Wat je tijdens de twee minuten stilte denkt, mag je zelf weten. Er is geen gedachtepolitie. Maar als je niet respectvol met die twee minuten stilte kan omgaan, keer je Nederland de rug toe”, vindt de columnist.

Ontvang je al onze gratis nieuwsbrief? Meld je hier aan en mis niets van WNL!

Ze gaat verder: “Ik denk dat we ons met z’n allen moeten realiseren dat de getroffenen uit die periode gevochten hebben voor onze vrijheden. Dat heeft iets universeels. Mijn ouders hebben gekozen voor een vrij, westers land, waar man en vrouw gelijk zijn, je alle vrijheden hebt, je economische vrijheden hebt. Daarvoor is een prijs betaald. Het is noodzakelijk om daar stil bij te staan, ongeacht dat mijn achtergrond elders ligt en andere oorlogen relevant zijn.”

‘Als je alles herdenkt, doe je niets’

Bilic vindt het belangrijk om Nederlandse oorlogsslachtoffers te herdenken. “Als wij de hele wereld gaan herdenken, ben je drie dagen bezig om die kransen te leggen. Dat kan niet. Als je alles herdenkt, doe je eigenlijk niets. Andrée van Es zei in Het Parool dat mensen buiten de boot vallen. Er is altijd wel iemand waar je geen rekening mee houdt.”

“Misschien vind jij heel iets anders belangrijk dan ik. In hoeverre kun je alles in de wereld meenemen? Natuurlijk is het goed om stil te staan bij oorlogen die in de wereld afspelen en om je daar bewust van te zijn. De vraag is: moet je het moment van de twee minuten stilte verstoren door demonstraties te houden?”.

Bilic vindt dat de demonstranten Nationale Dodenherdenking moeten respecteren. “Het is niet alleen de Dam. Door het hele land wordt van alles georganiseerd. Er zal misschien iets gebeuren. Ik denk dat we de poppen aan het dansen hebben op het moment dat die verstoringen er zijn.”

Extra veiligheidsmaatregelen

Door de kans op spontane protestacties en verstoringen gelden dit jaar extra veiligheidsmaatregelen bij de Dodenherdenking op de Dam. Zo mogen er maximaal 10.000 mensen op het plein zijn en moet iedereen een plek reserveren. Alle aanwezigen worden vooraf gefouilleerd en borden, vlaggen of versterkers zijn niet toegestaan.

Bilic vindt het goed dat burgemeester Femke Halsema maatregelen neemt, zeker met de protesten tijdens de opening van het Nationaal Holocaustmuseum in maart vers in het geheugen. “Als er dreiging is voor verstoring, ben ik het zeer zeker eens met de maatregelen. Het heeft wel iets tegenstrijdigs. Op 5 mei vieren we Bevrijdingsdag. Je zou vrij naar de Dam moeten kunnen gaan om met elkaar in eenheid te herdenken. Jong, oud en met verschillende kleuren.”

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug via NPO Start. 

Dat de maatregelen nodig zijn, maakt van 4 mei al een dodenherdenking met een randje, verzucht Bilic. “Dat is natuurlijk heel treurig. Daar moeten we onszelf op aankijken.” Ze wil dat het onderwijs meer aandacht heeft voor de aanleiding van dodenherdenking. “Er moet veel meer aan educatie gedaan worden, zodat we ons ervan bewust worden.”

Lees ook: 

Den Haag: politie houdt verscherpt toezicht op dodenherdenking

Door: Peter Visser