Nederland mag asielzoeker niet buiten EU aanvraag laten doorlopen

Nederland mag asielzoekers niet naar een land buiten de Europese Unie sturen om daar de asielprocedure te doorlopen. Daarvoor moet de EU-wetgeving worden aangepast, zei Mark Klaassen van de Adviesraad Migratie in een gesprek met de Tweede Kamer over de mogelijkheden en onmogelijkheden van migratiedeals. Een deal zoals Groot-Brittannië met Rwanda heeft gemaakt, is voor Nederland en alle EU-landen juridisch onmogelijk.

Ook in praktisch opzicht is dit een onhaalbare weg, zei Klaassen. Het land waar de asielzoekers naartoe zouden worden gestuurd voor de inhoudelijke behandeling van de asielaanvraag, moet voldoen aan alle internationale verdragen en juridische verplichtingen over asiel en internationale bescherming waaraan de EU-lidstaten zijn gebonden.

Een aantal fracties in de Tweede Kamer speelt al een tijdje met de gedachte om asielzoekers ergens buiten de EU hun asielprocedure af te laten wachten. Zij hopen zo onder meer asielzoekers te ontmoedigen in Nederland asiel aan te vragen.

Diverse wetenschappers die door de Tweede Kamer waren uitgenodigd hun kennis te delen over de juridische aspecten van migratiedeals, staan daar terughoudend en kritisch tegenover. Zo benadrukte Annick Pijnenburg, universitair docent Internationaal en Europees recht, dat migratiedeals aan een groot aantal voorwaarden moeten voldoen. De rechten van vluchtelingen en migranten moeten onder meer worden beschermd en zogeheten ‘pushbacks” het illegaal terugsturen van asielzoekers, zijn uit den boze. Daar moet goed op worden gecontroleerd.

Pijnenburg ondersteunde het betoog van Klaassen en voegde toe dat asielzoekers nooit mogen worden opgesloten, als ze in een land buiten de EU hun asielaanvraag moeten afwachten. Bovendien blijft het land waar de betrokkene asiel heeft aangevraagd juridisch aansprakelijk.

Voordat een migratiedeal met een land wordt gesloten, moet volgens assistent-hoogleraar Europees en Internationaal Recht Salvo Nicolosi worden onderzocht of daar de mensenrechten worden gerespecteerd. Eisen en afspraken daarover moeten worden vastgelegd in een deal, zei hij.

Verschillende Kamerfracties zien migratiedeals als een belangrijk instrument om de asielinstroom terug te dringen. Andere fracties zijn juist huiverig, omdat deals worden gesloten met landen die het niet zo nauw nemen met de bescherming van mensenrechten.

Lees ook: 

Aanmeldcentrum Ter Apel opnieuw overvol

Door: Redactie