Kabinetsformatie opnieuw op losse schroeven door asielbeleid: ‘Er wordt in twee werelden geleefd’

De kans bestaat dat het thema asiel opnieuw een struikelblok wordt in de huidige kabinetsformatie. De vier formerende partijen, PVV, NSC, VVD en BBB boeken door verschillende gedachtegangen weinig voortgang tijdens gesprekken over het asiel- en migratiebeleid. Dat gaat zo ver, dat PVV-leider Geert Wilders zelfs van tafel wegliep.

Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) gaf eerder deze week aan dringend 12.000 nieuwe asielplekken nodig te hebben, bij voorkeur voor 1 juli. De formatiespanning loopt daardoor steeds verder op, ziet politiek verslaggever van WNL Tessa van Viegen. “Het blijken nog meer plekken dan verwacht.” Daardoor wordt de druk op politiek Den Haag steeds verder opgevoerd.

Terwijl de roep om meer opvangplekken doorgaat, moet men aan de formatietafel besluiten hoe ze de komende jaren het beste met dit betwiste thema omgaan. “Ze kijken naar wat te doen aan de instroom, maar daar verschillen de gedachtegangen over. Er wordt in twee werelden geleefd”, aldus Van Viegen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Tekst gaat verder onder de X.

De druk op de asielopvang is ontzettend hoog. Op lange termijn werken we aan beperking van de asielinstroom, maar om te zorgen dat er de komende periode niemand op het gras hoeft te liggen hebben we met spoed opvangplekken nodig. ⤵️https://t.co/CnKCOCwe6n pic.twitter.com/4uHzK84KfD

— Eric van der Burg (@ericvanderburg) April 15, 2024

‘Problemen niet onoverbrugbaar’

“Als deze partijen er niet uitkomen op wat het belangrijkste onderwerp van de verkiezingen was, het terugbrengen van de instroom, dan komt niemand er meer uit. Wilders kan niet weglopen van bepaalde realiteiten”, vindt Han ten Broeke, directeur politieke zaken bij HCSS.

Ten Broeke denkt dat iedereen die wil regeren, vanzelf tegen bepaalde praktische weerstand oploopt. “En dat zijn ook problemen die je samen met andere landen moet oplossen. Dat is niet de aard van de PVV om het zo aan te pakken. Je kunt het vluchtelingenverdrag wel proberen aan te passen, maar daar heb je andere landen voor nodig. Dat kost veel tijd.”

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je aan en mis niets!

Partijen liggen ver uit elkaar

De Europese migratiedeal die in december gesloten is, kan volgens Ten Broeke succesvol zijn, “maar dat weten we pas over twee jaar”. Wilders wil het liefst morgen al resultaat zien, zegt Ten Broeke. “Zijn achterban verwacht dit en hij heeft ze ook opgevoed in de gedachte dat dit ook kan. Maar dat kan helemaal niet.”

Ook op nationaal niveau schuurt het, ziet Van Viegen. Wilders wil naar zo min mogelijk asielzoekers. Andere formerende partijen, met name NSC, willen de internationale verdragen die op Europees niveau zijn gesloten eerbiedigen. “Voor Omtzigt is de wet heilig. Er wordt gekeken in hoeverre verdragen zijn aan te passen of op te zeggen.”

Wilders stond dinsdag de pers te woord, waarin hij tussen neus en lippen door meldde dat het probleem meer bij NSC ligt. “We weten dat BBB ook mee wil in de aanscherping van de regels en de grip op migratie. De partijen liggen nog ver uit elkaar”, aldus Van Viegen.

Weglopen

Volgens Van Viegen is van tafel weglopen tijdens formatiegesprekken iets wat ook nuttig kan zijn. “Je kan aan je achterban laten zien dat je aan het strijden bent voor de punten waarvan je hebt gezegd waar je voor zou strijden.” Asiel en migratie is voor Wilders het allerbelangrijkste punt. “Hij moet iets binnenhalen op asiel en migratie. Ook moet hij aan zijn achterban laten zien dat hij er alles aan doet.”

VVD-leider Dilan Yeşilgöz schoof eerder deze week aan bij het tv-programma Beau om te praten over het plotselinge vertrek van Wilders uit een formatieoverleg. “Ik weet niet waarom hij dat deed. Ik denk dat als we tot later door waren gegaan, we eruit hadden kunnen zijn”, zei Yeşilgöz in de talkshow.

Van Viegen ziet echter dat Yeşilgöz ook aan haar achterban wilde laten zien te strijden voor een streng asiel- en migratiebeleid. “De profilering van de partijen komen overal terug. Dat hoort er toch een beetje bij, ondanks de afgesproken radiostilte.”

Lees ook:

Kabinet wil 12.000 extra opvangplekken voor asielzoekers: ‘Gebrek aan doorzettingsmacht’

Door: Rick Hartkamp