Met hulp van het NFI kon de politie meelezen met duizenden cryptotelefoons
In 2020 kwam het nieuws naar buiten dat de politie wekenlang kon meelezen met versleutelde cryptotelefoons van zware criminelen. Data scientist bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) Rolf Ypma werkte, zonder het te weten, mee aan een techniek om de politie te helpen voorspellen welke berichten een serieuze bedreiging bevatten, vertelt hij in de NPO Radio 1-podcast Het Misdaadbureau.
De politie is er al meermaals in geslaagd om criminele communicatiediensten te ontsleutelen. Criminelen waanden zich veilig op de server, maar niets bleek minder waar. De politie kon veel berichten meelezen. Ze wilden berichten met een bedreiging er zo snel mogelijk uithalen om mishandelingen, ontvoeringen en liquidaties te voorkomen. Het NFI heeft daarom een model ontwikkeld om de politie te helpen voorspellen welke berichten een serieuze bedreiging bevatten.
“De politie kwam op de lijn en vroeg ons of wij een model konden maken dat tekstberichten kan herkennen waar ‘levensgevaar’ of ‘doodsdreigingen’ in zitten”, vertelt Ypma. Over de context van de zaak mocht het NFI niets weten. “Bij het NFI willen wij onze taak doen.” Volgens de data scientist was het wel opvallend hoeveel hulp ze kregen bij het ontwikkelen van dat model.
Speld in een hooiberg
Dagelijks worden er tienduizenden versleutelde berichten verstuurd. Het ontcijferen is een ding, maar hoe zoek je naar de speld in de hooiberg? “Dat is precies een van de dingen waar AI bij kan helpen”, legt Ypma uit. “Toevallig was net rond die periode een nieuw AI-tekstmodel uitgekomen. Een voorloper van ChatGPT en bij het NFI waren we daar experimenten mee aan het doen.”
De data scientists van het NFI wisten een goed werkend model te ontwikkelen die snel kon zoeken in al die berichten. Dat is ook het belangrijkste, vertelt Ypma. “Hij weet het niet beter dan mensen, maar hij weet het sneller.”
Het filteren van de juiste data heeft deels te maken met woorden, maar ook met de context van de berichten. Zo kun je bijvoorbeeld zoeken op termen als ‘doodmaken’. “Maar het kunnen ook andere woorden zijn, zoals ‘slapen’, in de zin van: ‘we gaan hem laten slapen'”, wat dus eigenlijk doodmaken betekent.
“Het probleem is dat 98 procent van de keren dat er ‘slapen’ staat, het iemand is die sms’t: ik ga slapen, ik ben moe. Dat is niet relevant”, vervolgt Ypma. “AI kijkt niet alleen naar de woorden zelf, maar ook naar de context van het bericht. Wat staat er nou omheen? En we merkten dat dat aanzienlijk beter werkte dan alleen die woorden gebruiken.”
Dat komt bijvoorbeeld doordat er ook veel spelfouten in de berichten staan of spellingsvariaties. “Als je ‘slappen’ spelt, zo’n ctrl-F zal het niet vinden, maar een AI-model kan er wel mee omgaan.”
Impact
Voor de onderzoekers bij het NFI is het des te leuker om achteraf te horen waar al hun werk voor nodig was en wat het heeft opgeleverd. Ypma vertelt: “Een deel van het werken bij het NFI is dat je weet dat je bijdraagt aan een veiligere en rechtvaardigere samenleving. Dat is waar je het voor doet. Dus als je hoort dat het zoveel impact heeft, dat is prachtig om te horen.”
Benieuwd wat het NFI nog meer doet om de politie te ondersteunen bij het opsporen van zware criminelen? Luister hieronder de podcast:
Lees ook:
Door: Matthijs Meulblok
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Live vanuit De Machinist in Delfshaven in Rotterdam
- Claire de Groot – geneeskunde student;
- Maikel Lenssen – operationeel leider van de veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond;
- Niels Dekker – namens de Familie.
AD-journalist Hans van Soest bespreekt de politieke week en cabaretier Marcel Verreck verzorgt een column.
Criminaliteit in de familie
Hoe komt het dat sommige families van vader op zoon de criminaliteit inrollen?
Presentator Maaike Timmerman gaat in gesprek over criminele families met criminoloog Henk Ferwerda en AD-misdaadverslaggever Chiel Timmermans. Onderzoeksjournalist Noa van Oostrom neemt dubieuze dynastieën door, van een beruchte woonwagenfamilies tot de Taghi’s.
De politie heeft in Geesteren een 61-jarige man en een 59-jarige vrouw aangehouden die vermoedelijk deel uitmaken van een radicale soevereinenbeweging. Hun woning en verschillende…
Lees meerContactgegevens van alle politiemedewerkers zijn buitgemaakt bij een hack, meldt minister David van Weel (Justitie en Veiligheid). “Behalve de namen van politiemedewerkers, gaat het verder…
Lees meerEergerelateerd geweld in Nederland neemt toe. Niet alleen vrouwen, maar ook mannen zijn slachtoffer van dit geweld. De verklaring hiervoor is vooral te vinden in…
Lees meerRotterdam Ahoy staat dit weekend in het teken van de Nationale Taptoe. Het belooft een bijzondere jubileumeditie te worden, met ruim aandacht voor de 70-jarige…
Lees meer‘Een van ons’, de serie die gebaseerd is op de moord van Marianne Vaatstra, roept steeds meer weerstand op. Nabestaanden van het destijds 16-jarige meisje…
Lees meerDe vakbonden hebben minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken) uitgenodigd om volgende week met ze in gesprek te gaan over een nieuwe vroegpensioenregeling voor mensen…
Lees meerEr is geen asielcrisis. Dat zegt Mark Boumans, voorzitter van de Commissie Asiel en Migratie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). In het radioprogramma…
Lees meerNederlandse steden kampen met grote parkeerproblemen. Zo ook in Den Haag, waar inwoners veel geld kwijt zijn aan het parkeren van hun auto. Michelle van…
Lees meerZaterdag is het precies een jaar geleden dat Fouad L., de Erasmusschutter, drie mensen vermoordde en brandstichtte op verschillende plekken in Rotterdam. De strafzaak naar…
Lees meerHet Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft 30 jaar na de invoering van DNA-wetgeving een mijlpaal bereikt: ruim 400.000 personen staan in de DNA-database van strafrecht….
Lees meerOp verschillende plaatsen in het land scheren vrijdagmiddag Nederlandse F-16’s over ons hoofd tijdens hun afscheidsvlucht. De luchtmacht vervangt de toestellen na 45 jaar voor…
Lees meer61 jaar na de geruchtmakende moord op John F. Kennedy worden nieuwe beelden van de aanslag geveild. Op de 8mm kleurenfilm is te zien hoe…
Lees meerAsielminister Marjolein Faber heeft tijdens het overleg met de regietafel voor asielopvang gisteravond niets gezegd over haar plan om provincies “per toerbeurt” extra asielzoekers op…
Lees meerWie nog had gehoopt van een nazomer te kunnen genieten, komt bedrogen uit, voorlopig wordt het namelijk koud en behoorlijk nat. Er zijn daarnaast zware…
Lees meerRabobank steekt een extra 1 miljard euro in het Woningfonds van dochterbedrijf BPD om meer woningen te kunnen bouwen. Met dit fonds willen de bank…
Lees meer