Misdrijven kunnen alsnog verjaren: ‘Termijn kan verlopen’

Sinds 2006 kunnen ernstige delicten in Nederland niet meer verjaren, maar dat geldt niet voor alle misdrijven. "Als er na een bepaalde tijd niets meer wordt gedaan aan een strafzaak, dan kan de termijn verlopen. Zo staat bijvoorbeeld voor misdrijven waar je een boete of gevangenisstraf voor drie jaar kunt krijgen een verjaringstermijn van zes jaar", legt onderzoeksjournalist Noa van Oostrom uit in de rubriek De Misdaadlijn van de NPO Radio 1-podcast Het Misdaadbureau.

Als er na een bepaalde tijd niets meer wordt gedaan aan een strafzaak, kan de termijn dus verlopen. "Je hebt verschillende termijnen. Een verjaringstermijn van 12 jaar geldt bijvoorbeeld voor diefstal, oplichting of vervalsing van documenten", aldus Van Oostrom.

Waarom delicten kunnen verjaren

Volgens strafrechtadvocaat Joost van Breukelen zijn er historisch gezien twee redenen waarom zaken verjaren. "Er is de gedachte dat de behoefte aan straf afneemt na verloop van tijd. Als een misdrijf net heeft plaatsgevonden, is de behoefte aan wraak en genoegdoening veel groter dan wanneer iets bijvoorbeeld vijftien jaar geleden is gebeurd."

De tweede reden is volgens Van Breukelen dat het na verloop van tijd steeds lastiger wordt om zaken te bewijzen en om een verdachte goed te kunnen te verdedigen. "Als een zaak twintig jaar geleden heeft plaatsgevonden, is het veel lastiger om getuigen te vinden die nog betrouwbaar iets kunnen zeggen over wat ze destijds gezien of gehoord hebben."

Ook kan het zijn dat bepaalde bewijsmiddelen niet langer verifieerbaar zijn, legt de strafrechtadvocaat uit. "Dat bijvoorbeeld bepaalde schriftelijke stukken verloren zijn gegaan. Zo kunnen er allerlei redenen zijn waarom het lastiger is om een zaak goed te kunnen verdedigen."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Na verjaring loopt echte dader vrij rond

Als een zaak eenmaal is verjaard, is er geen mogelijkheid meer dat de echte dader alsnog kan worden vervolgd als dat later ineens toch bekend wordt. "De zaak kan dan niet meer worden heropend of worden herzien, ook niet bij nieuw bewijs", legt Van Oostrom uit.

Sinds 2006 is er een wet dat ernstige delicten zoals moord, verkrachting en mensenhandel, waar meer dan acht jaar gevangenisstraf voor staat, niet meer kunnen verjaren. Eerder was dat wel het geval en deze zaken kunnen alsnog verjaren, weet ook Martien Hunnik. Hij zat jarenlang onterecht vast voor de Showbizzmoord in de jaren '80. Er was sprake van een gerechtelijke dwaling. De echte moordenaar is nooit opgepakt.