‘Bouterse kan bij terugkeer in Suriname alsnog gratie verleend krijgen’

Het beloofde het slotstuk van een slepende rechtszaak te worden: de veroordeling van voormalig president van Suriname Desi Bouterse voor zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Twee maanden na de uitspraak is de oud-president nog altijd spoorloos. Surinamekenner Dave Ensberg-Kleijkers zegt dat het lastig wordt om Desi Bouterse op te sporen. "De man heeft heel veel middelen en de nodige contacten."

Veel mensen van de partij van Bouterse, de Nationale Democratische Partij (NDP), hebben nog altijd blind vertrouwen in de voortvluchtige voormalig leider. Dat kan zich uiten in de presidentsverkiezingen die in 2025 op het programma staan, benadrukt Ensberg-Kleijkers in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Volgend jaar mei zijn presidentsverkiezingen. Wie gaat zijn partij leiden? Als de partij van Bouterse de grootste wordt, kan de president van zijn partij hem alsnog gratie verlenen."

Strafrechtadvocaat Geert-Jan Knoops beaamt dat dit mogelijk is. "Na de uitspraak van 20 december had de heer Bouterse acht dagen de tijd om gratie aan te vragen. Dat heeft hij niet gedaan, maar het kan in theorie nog steeds zo zijn dat onder een nieuwe president Bouterse alsnog gratie aanvraagt." Dat blijft volgens Knoops gedurende de hele gevangenisstraf mogelijk. "Dan moet je wel nieuwe, feitelijke omstandigheden aanvoeren die aanleiding kunnen zijn om deze gratie te overwegen."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk nu hier terug via NPO Start.

Heeft het recht zegegevierd?

"Het was een historische veroordeling", blikt Surinamekenner Ensberg-Kleijkers terug op eind vorig jaar. "Helaas leven mijn ouders niet meer, maar ik had het ze graag gegund dat ze hadden mogen meemaken dat het recht alsnog heeft zegegevierd."

De grootvader van Ensberg-Kleijkers was de eerste vicepresident van de Republiek Suriname. "Hij was waarschijnlijk erg trots geweest op het functioneren van de democratische rechtsstaat zoals hij dat voor ogen had. Drie rechters hadden de moed om toch tot deze uitspraak te komen."

Het recht heeft alleen nog niet zegegevierd zolang Bouterse nog vrij rondloopt, beaamt Ensberg-Kleijkers. "We hopen dat de man uiteindelijk gaat zitten." Hij hoort dat alles op alles wordt gezet om de oud-president te vinden. "Dat kan ik niet controleren, daar moet ik op vertrouwen."

Tekst gaat verder onder de X:

Veroordeling 'politiek proces'

Aanhangers van Bouterse vinden de veroordeling een politiek proces. "Dat is ook één van de redenen waarom de president (Chan Santokhi, red.) heeft ingezet op verbinding in de samenleving. Hij wil dat de Surinaamse samenleving samen doorgaat naar een goede toekomst. Hij heeft niet meteen olie op het vuur gegooid, hij is er neutraal en staatsrechtelijk in geweest."

Ensberg-Kleijkers ziet dat de nasleep van de Decembermoorden, ruim 41 jaar later, de samenleving nog steeds ontwricht. Surinamers hebben dierbaren verloren door een regime dat waanzinnig on-Surinaams te werk ging. Elkaar vermoorden hoort niet bij de Surinaamse volksaard. Deze periode heeft enorm diepe wonden geslagen, niet alleen vanwege de Decembermoorden, maar ook vanwege de binnenlandse oorlog, waar Bouterse ook verantwoordelijk voor is."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

De Surinaams oud-president is niet de enige Surinaamse politicus die nog altijd voortvluchtig is na een veroordeling. "Vier jaar geleden is een oud-minister, de heer Hoefdraad, veroordeeld tot twaalf jaar cel wegens witwassen, corruptie en oplichting. Hij staat inmiddels beter bekend als de heer 'Boefdraad'. Hij wordt nog steeds internationaal gezocht. Helaas niet meer door Interpol, maar ook hij moet nog zijn straf uit gaan zitten."