Criminelen vaker vermoord door vriend dan vijand

In de publieke opinie heerst vaak het gevoel dat (huur)moordenaars steeds jonger zijn en geen paginalang strafblad hebben, maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt het tegendeel. De gemiddelde leeftijd van schutters is 29 jaar en van alle aanslagplegers staat het grootste deel al bij de politie in het systeem. Dat meldt De Telegraaf.

Uit het onderzoeksrapport komt naar voren dat een schutter gemiddeld al van 27 strafbare feiten wordt verdacht voordat hij de liquidatie uitvoert. "We kunnen daarom wel stellen dat schutters een aanzienlijke trackrecord opbouwen voordat ze een liquidatie plegen. Ze komen dus niet vanuit het niets", zegt onderzoekster Sheila Adjiembaks.

Volgens politiechef Martin Sitalsing is dit onjuiste daderbeeld mede ontstaan door een aantal spraakmakende moordzaken en het algemene beeld dat momenteel in Nederland leeft. "Wel blijkt uit het onderzoek dat aanslagplegers vaak op zeer jonge leeftijd – twaalf, dertien jaar – voor het eerst in de criminaliteit belanden."

Goedemorgen Nederland gemist? Kijk de aflevering hier terug op NPO Start!

Criminelen vermoord door vrienden

Daarnaast blijkt dat criminelen vaker worden vermoord door hun 'vrienden' dan door de vijand. Het gaat dan vaak om een wanprestatie, diefstal van geld of drugs, praten met de politie of met concurrentie. "Het gevaar komt vaker van binnenuit dan van buiten het eigen criminele netwerk", zegt Adjiembaks.

Een ander opvallend feit is dat vier van de vijf liquidaties plaatsvinden door strubbelingen in het cocaïnemilieu. Ook komt uit het onderzoek naar voren dat in slechts 13 van de 57 liquidaties een volautomatisch geweer is gebruikt, bijvoorbeeld een Kalasjnikov. Er is geen toe- of afname zichtbaar.

Moordenaars zelf aan het woord

Wat het onderzoeksrapport opmerkelijk maakt is dat veertien levensverhalen zijn beschreven van schutters. Onderzoekster Adjiembaks zegt dat ze vier manieren hebben ontdekt waarop veroordeelden zichzelf presenteerden.

Allereerst heb je de 'Doe-het-zelvers', die een liquidatie plegen vanuit een direct persoonlijk conflict. Ten tweede heb je de 'Professional', die een moord pleegt in opdracht van een ander. Meestal vanuit financieel oogpunt. De derde groep bestaat uit 'Naïevelingen', die meer op de achtergrond opereren en bijvoorbeeld een doelwit spotten en de vierde groep zijn de '(Ont)kenners', veroordeelden die hun betrokkenheid ontkennen, maar wel kennis van zaken hebben in het criminele milieu.

Volgens Sitalsing helpt het onderzoeksrapport bij onderzoeken van toekomstige liquidaties, omdat er preventief veel winst valt te behalen. "Het geeft nog meer het belang aan van goede informatieposities in achterstandsbuurten. Een aanpak met oog voor de volledige context waarin kwetsbare jongeren opgroeien, is nodig."

Ontvang jij al onze gratis WNL-nieuwsbrief? Meld je hier nu aan!

Topprioriteit

"De onderwereld laat zich niet makkelijk zien, maar in Nederland moet dit een topprioriteit voor iedereen zijn", zegt burgemeester van Kampen Sander de Rouwe in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "In de processen die we deze week nationaal zien, zie je keiharde eisen", doelt De Rouwe op de strafzaak in de moord op Peter R. de Vries, waarin zoals verwacht onder meer levenslang is geëist voor de hoofdverdachten.

"Als je dit verhaal hoort, van mensen die keer op keer strafbare feiten plegen, dan moeten we daar keihard tegen optreden met hoge straffen. Of dat nu in Kampen is of in Amsterdam", onderstreept De Rouwe.