Helft wereldbevolking kan in 2024 naar de stembus, wat betekent dit voor de politieke verhoudingen?

Meer dan de helft van de wereldbevolking kan in 2024 naar de stembus. Wat gaat dat betekenen voor de politieke verhoudingen op het wereldtoneel? "De verhoudingen in de wereld komen fundamenteel anders te liggen en er is bijna geen orde meer. Deze verkiezingen worden erg belangrijk voor hoe het verder moet gaan", zegt directeur politieke zaken bij HCSS Han ten Broeke in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De stembusgang van de halve wereldbevolking is volgens Ten Broeke uniek. "Ik geloof niet dat het ooit eerder is voorgekomen dat zo ontzettend veel mensen op de aardbol in hetzelfde jaar naar de stembus kunnen." Het zou kunnen zijn dat bij de start van 2025 de verhoudingen dus compleet anders liggen, zegt hij.

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug via NPO Start.

Taiwan

Met verkiezingen in onder meer de Verenigde Staten, Taiwan, India en de Europese Unie kan het internationale speelveld flink verschuiven. Zaterdag zijn in Taiwan de eerste verkiezingen in de lange reeks. Een land waar de verkiezingen zwaar onder druk staan door beïnvloeding, intimidatie en desinformatie, vooral vanuit China. "Maar er komt een president die waarschijnlijk hetzelfde beleid zal gaan voeren, dus daar verwacht ik niet een hele grote verandering", zegt Ten Broeke.

Wel duidt hij de geopolitieke spanningen tussen Taiwan en China aan als mogelijk internationaal probleem. "De Chinese president Xi Jinping heeft bij zijn nieuwjaarstoespraak al aangegeven dat hij vindt dat Taiwan terug moet worden gebracht naar Chinese invloedssferen."

Verenigde Staten

Dan de Verenigde Staten. Daar wordt in november een nieuwe president gekozen. Ten Broeke: "Het lijkt erop dat Donald Trump onbedreigd de voorverkiezingen voor de Republikeinen gaat winnen. Stel dat Nikki Haley Trump nog kan bedreigen, dan kan er nog een andere race ontstaan."

De enige andere bedreiging voor Trump komt volgens Ten Broeke uit de hoek van de rechtspraak. Mogelijk wordt Trump veroordeeld voor zijn rol bij de bestorming van het Capitool in 2021. "Sommigen zijn van mening dat Trump niet op het stembiljet thuishoort."

Ten Broeke haalt wetgeving in Missouri aan die als onheilspellend voorbeeld kan dienen van wat er kan veranderen als Trump weer aan de macht komt. "In de staat Missouri moeten kandidaten altijd aantekenen dat ze de regering niet willen omverwerpen. Dat komt uit het onafhankelijkheidsverleden van de Verenigde Staten. Trump is de enige en de allereerste kandidaat die heeft aangegeven dat niet te willen doen."

"Dat zegt iets over zijn intenties over deze campagne en zijn mogelijke volgende presidentschap", zegt de geopolitiek deskundige. "Het mag gerust het presidentschap van de wraak genoemd worden. Hij zal in ieder geval niet voor meer democratie gaan zorgen."

Steun aan Oekraïne?

Voor de verhoudingen op het wereldtoneel kan een presidentschap van Trump grote gevolgen hebben. Trump wil de Amerikaanse steun aan Oekraïne aan banden leggen. "Onze hele veiligheidsarchitectuur hangt samen met twee beginselen, namelijk dat je grenzen respecteert, iets wat Poetin niet doet, en dat de soevereiniteit van landen buiten kijf staat. Dat wordt door de Russen niet erkend. Maar het is niet alleen Oekraïne waar het om gaat, want morgen is misschien Moldavië of één van de Baltische Staten aan de beurt."

Tekst gaat verder onder de X:

India

Daarnaast noemt Ten Broeke de verkiezingen in India ook zeer belangrijk voor de internationale verhoudingen. "India is naast de Verenigde Staten de grootste democratie ter wereld. Een bijzonder belangrijk land om de geopolitieke verhoudingen tegenover China goed te houden, ook voor het Westerse perspectief."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Daarnaast zijn er in juni ook Europese verkiezingen. 450 miljoen Europeanen kunnen naar de Europese stembus. Ten Broeke ziet een ware aardverschuiving richting de populistische hoek. "Er zijn straks 750 Europese volksvertegenwoordigers. Daarvan zit grofweg één derde in de anti-Europese hoek."

"Populistische partijen zijn ook in nationale verkiezingen veelvuldig aan de winnende hand, waaronder Wilders in Nederland, Orbán in Hongarije en Meloni in Italië", zegt Ten Broeke. De vraag is wat de uitslag van de Europese verkiezingen betekent voor de verhoudingen op het wereldtoneel.