Zand op wadplaten verandert door gaswinning

Het zand op de wadplaten rond Ameland wordt steeds fijner. Dat komt doordat de bodem daalt door de gaswinning in het gebied, blijkt uit een onderzoek van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee NIOZ. Het fijne zand heeft invloed op de bodemdieren die op de wadplaten leven.

Het NIOZ houdt al sinds 2008 de toestand van de wadplaten in de gaten. Op een kleine 5000 plekken worden monsters genomen. Dat heeft aangetoond dat de gemiddelde korrelgrootte van waddenzand in het gaswinningsgebied met 10 procent is afgenomen. Door de gaswinning ontstaan 'kommen' in de waddenbodem, die nu met steeds fijner zand gevuld raken. Zandzagers, een soort wormen, vinden dat fijn, maar waddenslakjes voelen zich veel minder thuis, aldus onderzoeker Allert Bijleveld van het NIOZ.

Bij de vergunning voor mijnbouwactiviteiten in het Werelderfgoed Waddenzee is afgesproken dat de winning afgeremd moet worden als blijkt dat natuurwaarden van het gebied aangetast raken. "Natuurwaarden zijn echter lastig te meten, maar de kwaliteit van de bodem niet", aldus het NIOZ. Het onderzoek toonde ook aan dat in de gaswinningsgebieden meer slib op de bodem ligt. Maar omdat er niet wetenschappelijk gemeten is voor de gaswinning begon, kan niet met zekerheid worden gezegd of de winning voor meer slib zorgt, aldus het NIOZ.

Bijleveld pleit voor uitgebreider en langjarig onderzoek in gebieden waar gewonnen wordt, zoals bijvoorbeeld de zoutwinning bij Harlingen. De samenstelling van de bodem en het bodemleven moeten een maatstaf worden voor mijnbouw onder water, vindt hij.