Een snel formatieproces is geboden, maar ligt dat in het verschiet? ‘Het moet geen twaalf maanden duren’

Journalist bij het Financieele Dagblad Jean Dohmen zegt dat "heel veel dossiers om een snelle oplossing vragen". Het is om die reden belangrijk dat het formatieproces na de verkiezingen snel verloopt, vertelt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Veel thema's in de campagnes hebben de stempel urgentie gekregen en kunnen haast niet wachten. Denk aan de armoedebestrijding, het bouwen van woningen en de krappe arbeidsmarkt. Snelheid is geboden om tot een goede coalitie te komen, want veel van die "dossiers vragen om een snelle oplossing", weet Dohmen.

Lang formatieproces

"Wat je vooral niet hoopt is dat we een formatieproces krijgen die twaalf maanden gaat duren. Dan wordt de besluitvorming op de lange termijn geduwd", legt Dohmen uit. Het land zal in die periode niet instorten, blijkt ook uit onderzoek, maar "er wordt geen nieuw beleid gemaakt".

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug via NPO Start.

Dat formatieproces "kan best heel moeilijk worden", denkt politiek verslaggever bij WNL Marieke Smits. "Het is ingewikkeld dat de grote partijen op elkaar zijn aangewezen, want ze zijn nu al de verschillen aan het uitvergroten."

Strijd tussen links en rechts

"Er zijn duidelijke tegenstellingen", zegt Dohmen over de klassieke strijd tussen links en rechts. Bijvoorbeeld over het minimumloon of dat GroenLinks-PvdA, in tegenstelling tot de VVD, het bedrijfsleven meer wilt belasten.

Daarentegen ziet Dohmen ook overeenkomsten, voornamelijk rond het migratievraagstuk. "In het verleden beperkte het zich tot asiel. Je ziet nu dat de arbeidsmigratie veel meer in de belangstelling staat. Als je kijkt naar wat in de programma's van PVV, NSC en ook GroenLinks-PvdA staat, zie je verrassende overeenkomsten, waar ze beter naar moeten kijken."

'Dan loopt het in de soep'

Veel partijen benoemen het belang van economische groei, maar tegelijkertijd willen zij ook de arbeidsmigratie inperken. Twee thema's die niet met elkaar te rijmen zijn, want als je de economie laat groeien is het lastig om arbeidsmigratie in te perken. Het is een analyse van hoofdeconoom bij ING Marieke Blom, waar Dohmen zich goed in kan vinden.

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

Hij legt uit: "Tegenover 100 werklozen staan meer dan 100 vacatures. We hebben een tekort aan handen en hersenen om het werk te doen. Op het moment als je als PVV zegt de grenzen dicht te willen gooien, gaan processen op een vervelende manier in de soep lopen."

Aan de andere kant van het politieke spectrum zit GroenLinks-PvdA, een partij die zich hard maakt om de werkloosheid de komende jaren nog verder terug te dringen. "Als je daar nuchter naar kijkt, kun je zeggen dat de werkloosheid al op een historisch laag niveau is. We komen al mensen tekort, dus als je de werkloosheid nog verder terugbrengt vergroot je de problemen. Dan moet je meer mensen uit het buitenland halen", aldus Dohmen.

'Singapore van de Noordzee'

Dohmen slaat nog een kritische noot aan wat betreft migratie, waar het laatste kabinet op gevallen is en wat bij de verkiezingscampagnes veel naar voren is gekomen. "Het debat over migratie is veel breder. Het gaat om de vraag met hoeveel mensen wij hier uiteindelijk willen wonen. Willen wij dit ombouwen tot een soort Singapore aan de Noordzee? Of zeggen we dat wij ook nog door de natuur willen kunnen wandelen? Dat soort fundamentele debatten zijn niet gevoerd."