Peilingen hebben ‘absoluut’ invloed op de kiezer: ‘Lijsttrekkers gebruiken het voor een strategische stem’

De peilingen vliegen je om de oren een dag voor de verkiezingen. Volgens politiek verslaggever bij WNL Marieke Smits hebben de peilingen "absoluut" invloed op het stemgedrag van de kiezer. Dat zegt zij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Uit de laatste peilingen van I&O Research en Maurice de Hond maakte de PVV van Geert Wilders een enorme sprong vooruit. Die peilingen hebben net zoals de laatste debatten wel degelijk invloed op de kiezer, denkt Smits. "Omdat er zoveel zwevende kiezers zijn en omdat het zo dicht bij elkaar ligt. Mensen gaan toch kijken en laten zich overtuigen."

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug via NPO Start.

'Lijsttrekkers gebruiken de peilingen'

"Het is spannender dan ooit. Het is een nek-aan-nekrace", gaat Smits verder. Juist omdat de vier grootste partijen in de peilingen VVD, NSC, PVV en GL-PvdA elkaar haast niet ontlopen, proberen de partijen de peilingen in hun voordeel te gebruiken. "Timmermans zegt het zelf: 'Wilt u niet een extreemrechts kabinet, stem dan op mij'."

Ontvang jij onze nieuwsbrief al? Meld je hier nu gratis aan!

De andere lijsttrekkers gebruiken de peilingen ook om "de strategische stem naar zich toe te trekken", zegt Smits. De opmars van de PVV zorgt niet alleen voor potentieel meer zetels voor GroenLinks-PvdA. Het kan ook de VVD een impuls geven, denkt Smits. "Als mensen rechts willen stemmen, maar niet de PVV willen. En het zijn de links progressieve kiezers die dan op Timmermans afstemmen en dat is weer een slecht gevolg voor D66."

Peilingen een halt toeroepen?

In sommige landen worden de peilingen een aantal weken voor de verkiezingen niet meer gepubliceerd. In Nederland worden die nog een dag voor de verkiezingen naar buiten gebracht.

Aangezien het zoveel invloed kan hebben op de uitslag, rijst de vraag of Nederland ook anders moet kijken tot wanneer peilingen uitgebracht mogen worden. "Ik kijk er dubbel naar", reageert VVD-lijsttrekker Dilan Yeşilgöz. "Het is interessant voor mij om te zien wat er gebeurt. Aan de andere kant merk je dat er een enorme hype omheen ontstaat en dat het de boel beïnvloedt."

Na de verkiezingen wil Yeşilgöz haar licht erop laten schijnen. "Ik weet niet of dit de juiste dynamiek is."