Bouwen we te traditioneel of willen we wonen in een 3D-geprint huis? ‘Die betonlook past wel bij mij’

Nederland kampt met een enorm woningtekort en dat terwijl de bouw steeds verder in het slop lijkt te raken. Ligt dat aan allerlei regeltjes of bouwen wij in Nederland simpelweg té traditioneel? Zijn bijvoorbeeld houtbouw of 3D-geprinte huizen de oplossing? "Het is een prachtige woning. Die betonlook past wel bij mij."

Aan de TU in Eindhoven zijn ze bezig met beton dat 3D geprint kan worden. In het bouwproces kan dat enorm veel tijd schelen, vertelt onderzoeker Derk Bos. "Als je het beton in een mal giet, zoals wij dat traditioneel doen, moet je eerst een kist maken. Dat kost materiaal en arbeidsuren. Vervolgens moet je daar het beton instorten. Daarvoor moet je ook nog het wapeningsstaal plaatsen. Door met een robot te werken heb je geen mal nodig en kunnen wij een hoop manuren en materiaal besparen", zegt hij in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.

Bos denkt dat door huizen 3D te printen, de traditionele bouwwijze te kunnen doorbreken. "Hoe verder je naar het gebouw toe gaat, hoe meer met de hand gedaan wordt. We vertrouwen heel veel op het handwerk." Bos ziet dat beeld verschuiven, met fabrieken die volledige woningen kunnen afleveren. "Als je toch gaat automatiseren, moeten we dan nog op die traditionele manier bouwen? Moeten we dat niet op een andere manier doen? Daarvan is printen een heel mooi voorbeeld."

Wat is dan het voordeel om op de manier van Bos huizen te bouwen? "Materiaalreductie, veiliger werken en efficiënter werken."

Wonen in een 3D-geprint huis

Het idee van Bos leeft in Nederland nog in het klein, met één woning. In tegenstelling tot de staat Texas in de Verenigde Staten. Daar zijn ze bezig met het bouwen van een volledige woonwijk, bestaand uit 3D-geprinte huizen. Stand van Nederland: Generatie Next vroeg aan respondenten of zij in een 3D-geprint huis zouden willen wonen. Een meerderheid van 56 procent staat daar voor open.

Zij scharen zich achter Yathreb, hij woont al anderhalf jaar in een 3D-geprint huis. "Het is een prachtige woning. Van buiten heel bijzonder. De betonlook past wel mij bij. Van binnen is het zoals een normaal huis en van alle gemakken voorzien."

Voorlopig staat er slechts één 3D-geprint huis in Nederland. Onderzoeker Bos denkt dat "het haalbaar is met de huidige staat van de techniek om een deel van die woningen - zeker de binnenwanden - te 3D printen". Hij plaatst daar wel een kanttekening bij. "De vraag is of je het nu al zo erg wil opschalen of dat je eerst door wilt leren en dan pas opschalen."

Houtbouwen

Een andere manier om in een rap tempo huizen uit de grond te stampen is de prefab-woning, middels houtbouw. Ondernemer Nasima El Bachiri denkt dat dit dé nieuwe manier van bouwen kan zijn. "Als het huis hier in de fabriek klaar is, kan die zo direct geplaatst worden. Het wordt kant-en-klaar gemaakt. Door de snelheid is het ook nog eens goedkoper. Als je prefab en met hout bouwt kun je hele rijtjeswoningen 25 procent goedkoper bouwen."

Prefab-woningen van hout zijn overigens niet nieuw. Het is al in Nederland te zien, zowel in de vorm van rijtjeshuizen als alleenstaande villa's. Toch wint de houten prefab-woning weinig aan populariteit. "Het nadeel bij zo'n woning is dat op het moment dat je hem hebt gefabriceerd, die heel snel opgezet moet worden. Het moet ook winter- en waterdicht zijn, zodat geen vocht wordt toegelaten", verklaart El Bachiri. "Op het moment dat die afgebouwd wordt kan er niks mee gebeuren."

Waarom niet massaal wordt ingezet op deze manier van bouwen om de woningnood op te lossen kan de ondernemer wel verklaren. "We blijven heel erg hangen in wat we kunnen. Als we doen wat we deden, krijgen we wat we hadden. Het is een cirkel waar we inzitten en het voelt veilig." Een gedachtegang die niet nodig is, want bouwen met hout wordt al sinds jaar en dag gedaan, zegt El Bachiri. "In Amerika is het heel normaal om woningen met hout te bouwen. In Nederland, op het moment dat mensen groter gaan bouwen, denken ze vaak heel snel aan beton."

Bouwen we te traditioneel?

Houtbouw, prefab-woningen of 3D-geprinte huizen. Ondernemers en onderzoekers staan te popelen om met hun innovatieve ideeën de woningmarkt te bestormen. Vooral omdat zij vinden dat in Nederland nog op een te traditionele manier wordt gebouwd. Een gevoel dat Bart van Breukelen, Raad van Bestuur TBI, niet kan plaatsen. "Ik zie punten waar wij als sector kunnen verbeteren, maar de bouw is niet te traditioneel."

Van Breukelen denkt dat houtbouw vooral een belangrijke toegevoegde waarde heeft als het gaat om CO2-impact. Niet als het gaat om huizen bouwen. "Het is niet zo dat wij in korte tijd de woningproductie in Nederland voor een groot deel met hout kunnen bouwen. Het is ook niet zo dat wij naar een sector gaan waar het merendeel van de woningen in hout of in fabrieken zal worden gebouwd", aldus Van Breukelen.

De bestuurder van TBI blijft woningbouw een ambacht vinden. "Het moet ook aansluiten op de lokale omstandigheden met lokale klanten. Dat betekent dat je niet te veel fabrieksmatig kunt voorbereiden." En hoe denkt Van Breukelen dan over 3D-geprinte woningen? "Nieuwe technieken zoals 3D printen vraagt nog wat meer jaren voordat het concurrerend is."

Nieuwbouwhuizen zijn nauwelijks nog te slijten, de verkoop zakt naar een historisch dieptepunt. Jill Bleiksloot maakt zich zorgen. Het project waar haar woning deel van uitmaakt, lijkt ook te stokken. En hoe staat het met de innovatie van woningbouw? Is daar ruimte voor?Kijk deze uitzending van Stand van Nederland: Generatie Next nu terug op NPO Start.