Aantal partijen dat verkiezingsplannen laat doorrekenen daalt: ‘Je krijgt een soort welles-nietesdiscussie’

Steeds meer partijen laten hun verkiezingsplannen niet doorrekenen door het Centraal Planbureau (CPB). Waar de vorige verkiezingen nog tien partijen hun plannen lieten doorrekenen, zijn dat nu nog maar zeven. Voorzitter van Bouwend Nederland Arno Visser vindt dat geen goede ontwikkeling. "Omdat je dan in verkiezingstijd een soort welles-nietesdiscussie krijgt", zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De doorrekeningen van de verkiezingsplannen van zeven partijen worden woensdag bekendgemaakt door het CPB. De partijen NSC, BBB, SP, Partij voor de Dieren, PVV en BVNL hebben hun plannen niet laten doorrekenen.

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze uitzending nu hier terug, via NPO Start.

'Met de billen bloot'

Uit deze doorrekeningen zal blijken hoeveel de verkiezingsplannen van de partijen gaan kosten, wat het oplevert en wat haalbaar en betaalbaar is. Jean Dohmen, journalist van Het Financieele Dagblad, benadrukt dat bij het CPB partijen "met de billen bloot moeten". "In verkiezingsprogramma's gebruiken ze soms wollige taal om dingen te omschrijven, maar bij het CPB moeten partijen aangeven waar ze het geld vandaan halen en voor wie de lasten worden verhoogd."

Wanneer formerende partijen plannen gaan maken, moeten ze opnieuw langs het CPB, zegt Dohmen. "Om te kijken wat de effecten zijn. Uiteindelijk, op het moment dat je echt wil regeren, ontsnap je niet aan die berekeningen."

Lijsttrekker van de ChristenUnie (CU) Mirjam Bikker erkent dat de uitslag ontvangen van de doorrekening altijd een spannend moment is. "Je hebt wel heel veel dingen getest en uitgeprobeerd, want ik wil dat de keuzes die wij maken voor Nederland betaalbaar zijn. Dat wil je scherp hebben en dat is ook mijn zorg bij partijen die hun plannen niet laten doorrekenen. Want partijen kunnen alles mooi opschrijven, maar wat betekent het nou in het huishoudboekje?"

Wat levert het op?

Het CPB berekent niet meer wat de partijplannen opleveren voor Nederland, tot frustratie van Bikker. "Daar lopen wij hard tegenaan. Ik wil heel veel investeren in preventie. Voorkomen dat mensen ziek worden vind ik veel slimmer dan investeren in de zorg als mensen al ziek zijn. Dat levert nu nog niets op omdat het CPB zelf niet weet hoeveel dat zou opleveren."

Ze roept andere partijen op in de toekomst de plannen wél door te laten rekenen. "Als alle partijen hun plannen laten doorrekenen, heb je een eerlijk beeld. Nu kan een partij zeggen wat iets oplevert, terwijl dat niet gecheckt wordt."