Wordt Omtzigt wel of geen premier? ‘Wilde hij geen antwoord op geven’

Met de verkiezingen op 22 november in aantocht, heeft het eerste officiële tv-debat plaatsgevonden bij College Tour. Vier partijleiders probeerden een zaal vol studenten voor zich te winnen, maar erg spannend was het niet, zegt parlementair verslaggever voor WNL Tessa van Viegen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Pieter Omtzigt (NSC), Dilan Yesilgöz (VVD), Caroline van der Plas (BBB) en Frans Timmermans (PvdA-GroenLinks) gingen met elkaar in debat onder leiding van College Tour-presentator Twan Huys. De vragen werden gesteld door de studenten uit het publiek, maar volgens Van Viegen "was er niet echt ruimte voor alle partijleiders om op elkaar in te gaan". Al met al was het volgens haar een tamme bedoening. "Het was niet echt meteen een debat. De laatste twintig minuten kwam het wat meer los, dus toen werd het wel interessanter."

Debat zonder partijprogramma

Een van de oorzaken van het tamme debat is dat het nog steeds niet duidelijk is waar nieuwkomer Omtzigt met zijn partij voor staat en of hij premier wil worden. "Daar wilde hij geen antwoord op geven", zegt Van Viegen. "Dat was natuurlijk ook heel vreemd, want ze zaten daar te debatteren met drie partijen die wel een verkiezingsprogramma hebben en eentje zonder."

Het partijprogramma van Omtzigt wordt dinsdag pas gepresenteerd. Een echte aanval op de partijleider van Nieuw Sociaal Contract bleef daarom vermoedelijk uit, denkt Van Viegen. "Ze waren nog voorzichtig met hem. Af en toe een sneertje of prikje hier en daar." De parlementair verslaggever verwacht dat in komende debatten het wat losser zal lopen qua aanvallen.

Deze aflevering van Goedemorgen Nederland terugkijken? Dat kan hier via NPO Start.

Pijnlijke momenten

Al en met al zorgde het debat ook voor redelijk wat pijnlijke momenten, merkt Van Viegen op. In een zaal vol studenten wilde Timmermans het graag over de studieschulden hebben, maar zelf bleek hij niet goed op de hoogte van de cijfers. "Hij zegt dat ze de huidige rentestand willen behouden, maar hij weet vervolgens niet precies hoeveel dat is", zegt Van Viegen. "Aan de voorbereiding had hij wel beter kunnen werken."

Ook viel het op dat Van der Plas weinig aan het woord kwam. Er werden niet veel vragen aan haar gesteld en ze mengde zich ook niet bepaald in het debat. "Maar als ze iets zei, dan kwam het er op z'n Caroline van der Plas uit. Dat is echt wel kenmerkend", aldus van Viegen.

Yesilgöz sprak presentator Twan Huys wel regelmatig aan, want zij wilde haar verhaal vaak afmaken. "Zij werd opvallend kort gehouden. Waar Omtzigt veel ruimte kreeg, omdat er nog zo veel onduidelijk is bij hem om te vertellen wat wel en niet zijn plannen zijn, kreeg zij dat wat minder", zegt van Viegen. "Maar daar zat ze wel flink op, dus wat dat betreft sprokkelde ze wat minuutjes daar."

Tekst gaat verder onder de X.

Wees nou eens duidelijk

Van der Plas vond in ieder geval wel dat ze duidelijk moest zijn over met wie ze wel in een coalitie zou willen stappen. Ze hekelt andere partijen die hier zo vaag over doen. "Ik kan je vertellen, als er zoveel geluld wordt in de nieuwe coalitie, dan heb ik er helemaal geen zin meer in. Dan blijf ik lekker in de oppositie. Zeg gewoon: ik wil het niet zeggen, of zeg: ik wil met die en die. Ik wil met Pieter", aldus Van der Plas.

Het enige andere duidelijke moment kwam van Timmermans die fel een fel betoog tegen kernenergie in Nederland hield. "Ik heb niets tegen kernenergie. Ik heb alleen nog niet een studie gezien die mij laat zien dat het verstandig is voor Nederland om te investeren in kernenergie", zei hij. Yesilgöz reageerde daar scherp op: "Ik zorg dat de heer Timmermans vanavond al die studies heeft".

"De zaal klapte wat meer voor hem, die leek wat meer op zijn hand. Maar in dit geval was het drie tegen een en werd meteen gezegd dat de studies die er niet zouden zijn waar hij naar verwijst, er wel zijn", zegt Van Viegen. "We weten dat Jetten (huidig demissionair minister voor Klimaat en Energie, red.) al behoorlijk ver is in de voorbereiding om die kerncentrales te laten bouwen." Van Viegen denkt dat de mensen thuis echter niet allemaal op de hand van Timmermans waren.

Nederlanders hebben amper vertrouwen in politiek

Uit onderzoek van het AD blijkt dat 70 procent van de Nederlanders geen vertrouwen zegt te hebben in de politiek. Ruim 80 procent vindt dat er te veel politieke partijen zijn. En 59 procent ziet volgens de enquête van de krant dat er een grote kloof is tussen politici en kiezers.