‘Aanslag raakt België in het hart en rijt wonden open’

De aanslag in Brussel waarbij maandag twee Zweedse voetbalsupporters om het leven zijn gekomen, raakt België in het hart. Dat zegt diplomatiedeskundige Robert van de Roer, die in België woont, in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "De aanslagen van Zaventem zijn vorig jaar afgerond met processen, maar de wonden zijn nooit geheeld. Dit rijt alles weer open."

De 45-jarige Abdesalem L. uit Tunesië schoot maandagavond in Brussel twee Zweden dood en verwondde een derde persoon, waarna hij op de vlucht sloeg. Hij verbleef na afwijzing van zijn asielverzoek illegaal in België. De politie viel zijn woning in Schaarbeek in de nacht van maandag op dinsdag binnen, maar trof hem daar niet aan.

Dinsdagochtend werd de verdachte neergeschoten in een café in Schaarbeek en even later overleed hij aan zijn verwondingen. Het wapen dat hij zou hebben gebruikt om twee Zweden dood te schieten en een derde te verwonden is bij hem gevonden.

Volgens Van de Roer is België geschokt. De aanslagen op verschillende plekken in Brussel in 2016, waarbij 35 mensen om het leven kwamen, liggen nog vers in het geheugen. De dochter van Van de Roer, die werkt voor een Belgische overheidsinstantie, kreeg na de aanslag het verzoek om vandaag thuis te werken. "Vrienden van mijn andere dochter zaten in het stadion. Dit raakt België in het hart."

Heb jij Goedemorgen Nederland gemist? Kijk deze aflevering nu hier terug, via NPO Start.

'Hoe kon hij onzichtbaar blijven?'

Van de Roer vindt dat "tot op de bodem uitgezocht moet worden" hoe L. jarenlang onder de radar kon blijven. "Er zijn heel veel aanwijzingen dat hij een soldaat van IS was en dat ook propageerde. Hoe kan het dat hij onzichtbaar was?" Na de aanslag vluchtte L. vermoedelijk naar het café waar hij door de politie werd gevonden. "Hij waande zich daar kennelijk veilig of onder gelijkgestemden. Het is een bizarre situatie dat je gewoon in een café zit na zo'n daad."

Veiligheidsexpert Glenn Schoen looft het snelle opsporingswerk van de Belgische politie. "Aan het begin weet je niet in hoe goed iemand dit heeft voorbereid en of hij steun ontvangt van mensen hetzelfde gedachtengoed. Maar het lijkt erop dat de politie goed werk heeft kunnen maken van alle informatie die ze hadden."

"Of dat nou getuigenissen waren of wat op Facebook werd gezet, er waren blijkbaar genoeg aanknopingspunten om op een aantal locaties in te zoomen, waaronder de plek waar deze persoon woonde", zegt Schoen. Dat de verdachte door de politie is doodgeschoten, is "een opluchting voor België. De Brusselse metropool kan weer vooruit".

Wel zijn er nog tal van vragen waarop antwoord moet komen, zegt Schoen. "Waar koos hij deze doelwitten uit en wat was zijn motief? Had het inderdaad te maken met die koranverbrandingen in Zweden vorig jaar?"

De verdachte was overigens bekend bij de politie, maar stond niet op de zogeheten OCAD-lijst. Op die lijst staan potentieel gevaarlijke personen die door de veiligheidsdiensten worden gevolgd.

'Brussel is gewend geraakt aan aanslagen'

Nederlander Tim van Lieshout was gisteravond aanwezig bij de EK-kwalificatiewedstrijd tussen België en Zweden in het Koning Boudewijn Stadion in Brussel. Het duel werd in de rust bij een 1-1-stand gestaakt na de dodelijke schietpartij in de stad. "Vijf minuten voor de wedstrijd kregen wij de eerste berichten binnen dat er een terroristische aanslag gepleegd was op Zweedse supporters. Tijdens de eerste helft heeft dat niet geleid tot verdere berichtgeving in het stadion", vertelt hij in Goedemorgen Nederland.

Tijdens de pauze werd meer duidelijk over de situatie in Brussel, waarna de wedstrijd werd gestaakt en supporters lang moesten blijven zitten. Van Lieshout kreeg de informatie in eerste instantie via social media. "Ik denk wel dat het heel goed is om te beseffen dat Brussel niet een stad is met één bestuur. Er zijn achttien gemeenten. In gesprekken met de politie, merkte ik dat het moeilijk was om te communiceren met de verschillende lagen rond het stadion. Dat heeft misschien bijgedragen aan de lange duur van de lockdown."

Slechts vier keer werd omgeroepen om rustig te blijven en op je plek te blijven zitten, zegt Van Lieshout, die in Brussel werkt. "Toen wij in het metrostation kwamen, stonden daar wel degelijk zwaarbewapende agenten, maar in het metrostation verderop niet. Ik denk dat we ons heel erg gelukkig moeten prijzen in Nederland dat we de Dienst Speciale Interventies hebben. Dat zou misschien ook wel een goede suggestie zijn voor België."

Van Lieshout denkt dat er "een hoop spanning" is weggenomen in Brussel nu de verdachte is overleden. Hij denkt ook dat de inwoners van de stad weer snel de draad oppakken. "Brussel is een stad die gewend is geraakt aan aanslagen."