Cyberpesten neemt nieuwe vormen aan: ‘Gebeurt op alle scholen in Nederland’

Steeds vaker krijgen jongeren te maken met een nieuwe en grootschalige vorm van cyberpesten. Het klassieke roddelen wat voorheen op het schoolplein plaatsvond, heeft zich verplaatst naar allerlei online kanalen. Patricia Bolwerk, directeur van Stop Pesten Nu, vindt het een zorgelijke ontwikkeling. “Ik denk dat het op alle scholen in Nederland voorkomt. De scholen die beweren dat het niet zo is hebben het profiel nog niet ontdekt”, zegt ze in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Bolwerk zegt dat deze omvangrijke manier van cyberpesten gebeurt op alle sociale mediaplatforms. “Daar wordt dan een account aangemaakt om roddels op te plaatsen. Het kan gaan over leraren of leerlingen en er worden zoveel mogelijk prikkelende beelden gedeeld. Je wil natuurlijk dat zoveel mogelijk mensen het kanaal gaan volgen.”

Volgens Bolwerk zijn degenen die deze roddels verspreiden alleen met likes en views bezig. “Ze willen veel volgers en views krijgen en gaan over lijken om te scoren. Dat het een ander kwetst boeit ze op dat moment helemaal niet.”

Schadelijk voor slachtoffers

Volgens een leerling worden online de gekste verhalen verspreidt. “In eerste instantie vond ik het wel grappig, maar op gegeven moment zag ik dat er echt gepest werd”. Een andere leerling zegt dat het “heel vervelend is om op een account te staan wat viraal kan gaan met 30.000 views.” Volgens Bolwerk gaat het om steeds grotere aantallen die zulke kanalen volgen.

Het zijn het niet alleen roddels die op het randje zitten, maar zijn het ook veel verzonnen verhalen, aldus Bolwerk. “Daar zit de grootste schade. Beelden worden bewerkt en daarmee creëer je het gevoel dat iemand bepaalde dingen doet, terwijl dat niet de waarheid is. Het is het opzettelijk willen kwetsen en vernederen. Het wordt niet online gezet om iemand positief in beeld te brengen.”

Breed probleem

Het is een breed maatschappelijk probleem vanwege alle toegankelijke online platforms. “Op een of andere manier is er een roddelcultuur ontstaan dat kinderen leuk of grappig vinden en denken ze dat het onschuldig is. Dat terwijl de consequenties voor de personen die erop staan heel schadelijk zijn”, zegt Bolwerk. “Het kan bijvoorbeeld zijn dat een leraar bekend komt te staan omdat hij een relatie zou hebben met jongere leerlingen. Of dat iemand in de klas opeens als homoseksueel bestempeld wordt terwijl dat niet zo is. Je hebt nooit de ruimte om te vertellen wat de waarheid is. Het bereik van de leugen is vele malen groter dan het echte verhaal.”

“Slachtoffers van deze roddels voelen zich alleen en niet begrepen”, zegt de directeur van Stop Pesten Nu. Bolwerk ziet dat wat online gebeurd ook zijn uitwerking heeft op het schoolplein. “Zeker als het seksuele handelingen zijn die online komen vinden leerlingen het normaal om bijvoorbeeld diegene aan te raken, omdat ze denken dat het kan. Het gaat echt ver.”

Oplossing

Volgens Bolwerk kan de school de meeste invloed hebben om het gedrag van zo’n groep te veranderen. “Alleen scholen hebben altijd gezegd: dat is online en we willen niet ook nog daar mee bezig zijn. Maar voor kinderen is er geen online en offline wereld. Alles is met elkaar verbonden”, vertelt ze. “Dus maak afspraken hoe met elkaar om te gaan, maak regels die toepasbaar zijn en geef bijvoorbeeld ruimte voor anonieme meldingen. Als scholen zeggen dat het niet hun probleem is, vind ik dat heel naïef.”

Sophie Hermans, fractievoorzitter van de VVD en ook aanwezig in de studio van Goedemorgen Nederland, voegt toe dat het het moeilijk is om mensen die anoniem iets plaatsen aan te spreken op hun gedrag. Bolwerk bevestigt haar stelling. “Het blijft iedere keer terugkomen. Een account gaat weg en ze pakken de telefoon en maken weer een nieuw account aan. Het is belangrijk dat jongeren leren dat deze handelingen strafbaar zijn.”

Lees ook:

Europese Unie wil mensen van telefoonverslaving afhelpen: ‘Er komt nooit een eind’

Door: Rick Hartkamp