Podcast: Angst voor een aanval op de kerncentrale: zo oefenen Oekraïners tegen een ramp

Hans Jaap Melissen wordt ruw uit zijn slaap gewekt door explosies, mogelijk veroorzaakt door Russische raketten. Hij is in Zaporizja, een stad in het zuiden van Oekraïne, vlakbij een kerncentrale die in handen is van de bezetter. “Begin van de nacht en ik hoor explosies. Niet heel dichtbij, ik denk aan de rand van de stad. Ik zie mensen op balkons verschijnen. Ze kletsen, sommige gaan weer naar binnen. Dan volgt die eeuwige twijfel: moet ik naar de schuilkelder? Maar eigenlijk wil je gewoon slapen.”

Luister nu de podcast. Tekst gaat hieronder verder:

Zaporizja wordt veelal beschoten met S-300-raketten. “De Russen schieten ze niet hoog de lucht in, maar horizontaal. Daardoor worden vaak hogere gebouwen geraakt aan de rand van het gebied, die daarmee de rest van de stad beschermen”, vertelt de oorlogsverslaggever.

De Russische beschietingen zorgen voor stress onder de bevolking, ziet Hans Jaap. “Ik ben maar een passant, maar ik kan me voorstellen dat dit op je zenuwen gaat werken als je hier woont. Ik ken mensen in Kiev die met hoge mate van stress leven, al anderhalf jaar.”

Kernoefening

De volgende dag gaat Hans Jaap naar een kernoefening. Die moet de bevolking voorbereiden op een ramp met de kerncentrale bij Zaporizja. De kerncentrale, die goed is voor een vijfde van de stroomvoorziening in Oekraïne, is sinds begin maart 2022 in handen van de Russische bezetter.

“Er zijn allemaal mensen in witte pakken, met gele laarzen en gasmaskers. Ze hebben poppen bij zich, die baby’s moeten voorstellen. Ondertussen gaan er mensen door een soort wasstraat. De overheid wil laten zien dat ze de zaken op orde hebben.”

De angst bestaat dat de kerncentrale door de Russen wordt ingezet als wapen en tot ontploffing wordt gebracht. “De stuwdam is opgeblazen door de Russen. Waarom zou ook niet die volgende stap genomen kunnen worden?”, zegt Hans Jaap. “Niemand die het weet. En zolang het onbekend is, moet je je er op voorbereiden.”

De chauffeur van Hans Jaap vreest dat de oefening “niet groot genoeg is voor onze grote stad”.

Oorlog went niet

De oorlog in Oekraïne blijft Hans Jaap aangrijpen. “Ik doe wel eens verslag op plekken op deze aarde, waar je aan de oorlog gaat wennen. In landen waar het vaak gedoe is. Maar deze oorlog, hier in Europa in 2023, die op zo’n ouderwetse manier wordt gevoerd, met loopgraven… Ik had niet gedacht dat ik dat ooit nog in Europa mee zou maken.”

Lees ook: 

Podcast: Na een inktzwarte nacht loeit het luchtalarm, maar niemand vlucht

Door: Peter Visser