Wat bezielt daders die vrouwen seksueel intimideren?

Naroepen, uitschelden, spugen, achtervolgen of fysiek geweld: het zijn enkele voorbeelden van straatintimidatie. Maar wat bezielt een dader om dit te doen? Gedragspsycholoog Dané Mulder legt bij Het Misdaadbureau op NPO Radio 1 uit dat er onder het oppervlak van alles nog meespeelt “aan behoeftes, gewoontes en aan overtuigingen die ons sturen”.

Volgens Mulder is het goed om ons te realiseren dat we in de maatschappij een rationeel mensbeeld hebben. “We doen dingen uit weloverwogen keuze, daar denken we goed over na. Dan kan je bijvoorbeeld denken aan het kopen van een huis, maar over het algemeen is ons gedrag voor een heel groot gedeelte op de automatische piloot.”

“Wij zijn van nature positiever over de dingen in het leven. Dat zorgt dat wij ons ontwikkelen, risico’s nemen en initiatieven gaan opzetten en dergelijke”, zegt Mulder. “Maar veiligheidsgedrag zorgt er ook voor dat wij de gevolgen of effecten van de dingen die wij doen te positief inschatten of ondermijnen in dit geval. Dus we denken: zo erg is het toch allemaal niet, het valt allemaal wel mee.”

Beluister de podcast:

Onderliggende behoeftes

Toch spelen er op de achtergrond ook nog allerlei behoeftes, gewoontes en overtuigingen mee die ons sturen, zegt de gedragspsycholoog. “Als je het vanuit dat beeld bekijkt, dan ga je ook kijken naar wat de sociale norm is in zo’n groep. Wat is voor zo’n groep jongens ‘normaal’ om te doen?” Zaken als dingen die ze meekrijgen vanuit de opvoeding, hun cultuur, zendernormen die ze hebben meegekregen spelen dan een belangrijke rol in hun gedrag. Deze achtergrond van de daders speelt ook mee in de manier hoe ze aankijken tegen man-vrouw-verhoudingen, legt Mulder uit.

Mulder denkt dat het ook te maken heeft met de verhoudingen onderling tussen mensen in een bepaalde groep. “Dat je jezelf op een bepaalde manier binnen de groep wilt positioneren of iets aan macht en dominantie terug wilt krijgen.”

Bang om in te grijpen

De gedragspsycholoog kan zich ook goed voorstellen dat omstanders van straatintimidatie bang zijn om in te grijpen. “Misschien is het ook wel dat als je als groep meisjes met elkaar bent en er staan allemaal jongens om je heen, dat je niet heel snel zal denken: ik stap even naar voren en bemoei me daar even mee.”

Heeft u een vraag over misdaad? De onderzoeksredactie van Het Misdaadbureau beantwoordde eerder al vragen als ‘Hoe vaak wordt er gestolen bij de zelfscankassa?’, ‘Waarom worden vrouwen verliefd op mannen in de gevangenis?’ en ‘Heeft het zin om aangifte te doen van fietsendiefstal?’ Heeft u ook een vraag, stuur die dan het liefst als audio-bericht naar Het Misdaadbureau via 06 57 83 28 94. Wie weet wordt jouw vraag behandeld in de volgende uitzending!

Luister iedere vrijdagavond tussen 19.00 en 20.00 naar Het Misdaadbureau op NPO Radio 1.

Lees ook:

Minister Yeşilgöz over wet tegen seksuele intimidatie: ‘We zetten de norm en zeggen dat het onacceptabel is’

Door: Matthijs Meulblok