Ameland is al jaren een populaire vakantiebestemming, maar het gemeentebestuur wil paal en perk stellen aan de duizenden toeristen die jaarlijks op de veerboot stappen. Het Waddeneiland wil de eigen stranden en andere natuur beter beschermen en het liefst zoveel mogelijk zelf bepalen wie op bezoek komt.

Onlangs stemden de voltallige gemeenteraad in met een nieuwe visie op toerisme. "Het toerisme is de afgelopen decennia behoorlijk gegroeid op Ameland. Ieder jaar nemen ze weer iets meer auto's mee. Dat heeft het vraagstuk opgeleverd: wanneer is het voldoende? Op dat punt zijn we nu gekomen", vertelt wethouder toerisme op Ameland Theo Faber in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.

De nieuwe visie houdt in dat het eiland de toerismesector meer wil inrichten voor toeristen die weinig schade berokkenen, zoals natuurliefhebbers. "Wij zijn van onszelf heel gastvrij en dat willen we ook blijven, maar wel voor de toerist die heel bewust voor het eiland kiest."

Faber is blij dat het eiland zelf de regie houdt over de mensen die het eiland bezoeken. De wethouder ziet dat ook op andere onderwerpen Amelanders zeggenschap heel belangrijk vinden. "Laat ons het zelf maar regelen en wij weten hoe het hier werkt en zit; dat zit bij de eilanders in het bloed."

'Hebben Brussel niet nodig'

Op het strand van Ameland kijkt eilandbewoner Richard Kiewiet uit over de duinen. "In het kader van kwaliteitsverbetering van natuur en meegroeien met de zeespiegelstijging, hebben we de duinenrij doorbroken. Nu waait het zand naar binnen. Daardoor krijg je veel mooiere natuur en zo groeien we ieder jaar ook millimeters mee met de zeespiegel."

Volgens Kiewiet vinden Amelanders het ook belangrijk om zoveel mogelijk zelf de natuur te onderhouden. "Als natuurbeheerder kun je zelf aan de knoppen draaien om kwaliteit te verbeteren. Daar hoeft Brussel zich niet mee te bemoeien."

Dat sentiment leeft sterk op het eiland. "We hoeven geen wet- en regelgeving en geen mensen die ons uitleggen hoe je iets doet", zegt de vrouw van Kiewiet, Gunda Brunotte. "De eilanders zelf weten dondersgoed hoe ze met hun eiland moeten omgaan."

Leeuwarden, Den Haag, Brussel; bemoeiallen zijn het niet, zegt Brunotte. "Ik begrijp dat er regels nodig zijn omdat je bepaalde dingen moet beschermen. Maar ik denk dat je meer maatwerk moet toepassen."

'Steeds meer beperkingen'

Ondernemer op Ameland Alexander Kiewiet onderschrijft dat. "Ik denk wel dat wij in Nederland niet moeten doordraven met regels." Kiewiet werd geboren in een echte eilandfamilie. "Als eilanders zijn wij vrij opgegroeid op het eiland. Nu merk ik dat er steeds meer beperkingen komen."

Wethouder Faber: "We hebben natuurlijk gewoon met wet- en regelgeving te maken, daar moeten we ons toe verhouden. Maar we moeten ook van ons laten horen."

Toerisme blijft belangrijk

Maar ook op het eiland is niet iedereen eensgezind. Zo vindt Alexander Kiewiet dat Ameland niet moet doorslaan in het beschermen van de natuur. "Aan de ene kant heb je natuurlijk een kant die liever heeft dat Ameland één groot natuurgebied is. Dat gaat in mijn belevenis te ver, want dan hebben we geen toekomst meer op Ameland. Daar moeten we goed om denken."

Maar niets doen is geen optie, benadrukt eilandbewoner Richard Kiewiet. "De discussie die we nu hebben, hadden we tien jaar geleden niet en voor corona eigenlijk ook nog niet zo. Toen zeiden we: we moeten brood op de plank hebben en we hebben maar één industrie - de toeristenindustrie -, dus laat maar komen."

"Na heel veel discussie zijn we op een punt aanbeland dat we zeggen: zo is het goed. Anders maken we ons eigen product kapot."

De rust, ruimte en natuur opzoeken tijdens de vakantie of een vrij weekend: het is populair. Maar hoe bewaak je als bestemming de balans tussen duurzaamheid en toerisme? Elif Isitman pakt de veerboot naar Ameland en zoekt het antwoord op die vraag. Kijk deze aflevering nu terug op NPO Start.