Kabinet en provincie wijzen naar elkaar voor stikstofplan: ‘2035 steeds meer in zicht’

Terwijl de provincies druk bezig zijn met formeren, wacht het kabinet met smart op de stikstofplannen die voor 1 juli moeten worden ingeleverd. Ondertussen vragen de provincies Den Haag om meer handvaten voor het maken van de zogenaamde gebiedsplannen. "Het lijkt er inmiddels op dat iedereen naar elkaar wijst", zegt politiek verslaggever van WNL Tessa van Viegen, die ondertussen 2035 steeds "meer in zicht" ziet komen.

Aan de hand van die gebiedsplannen wil het kabinet het stikstofbeleid vaststellen en mogelijk herijken. Bijvoorbeeld de vraag of de coalitie vasthoudt aan 2030 voor de halvering van de stikstofuitstoot, moet dan worden beantwoord. De provincies wachten op hun beurt op het landbouwakkoord en de regeling voor piekbelasters, zegt Van Viegen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De provincies willen van Den Haag ook weten wat er nou terechtkomt van de 'woest aantrekkelijke' regeling die het kabinet zou uitrollen voor vrijwillige uitkoop van boeren. "Je kunt je voorstellen dat die zaken enorm relevant zijn voor die uiteindelijke stikstofaanpak die die provincies moeten formuleren", zegt Van Viegen. "Aan de andere kant wacht Den Haag op wat de provincies zeggen te kunnen gaan doen de komende vier jaar. Zo kan het kabinet bepalen of de doelen die zijn gesteld haalbaar zijn."

De haalbaarheid van de deadline voor de gebiedsplannen van 1 juli is daarmee onzeker. Van Viegen: "De provincies zullen wel iets gaan inleveren, maar dat is dan misschien nog niet helemaal uitgekristalliseerd. Ze zijn er druk mee bezig, maar het lastige is dat de huidige provinciebesturen demissionair zijn en geen grote beslissingen meer nemen."

"Een gebiedsgerichte aanpak is wel degelijk een grote beslissing", zegt ze. "De enige provincie die iets heeft ingeleverd is Overijssel, dat was al voor de verkiezingen. Maar alle andere provincies moeten nog volgen."

Formaties

Het is voor nu dus wachten tot de formaties zijn gevormd voor er meer duidelijkheid komt, zegt de politiek verslaggever. "Het ligt er wel aan hoe snel dat gaat. In sommige provincies ziet het er best goed uit. Bijvoorbeeld in Zuid-Holland kwam verkenner Fred Teeven al heel snel met een advies voor een bepaalde coalitie. Daar is nu een informateur aangesteld."

Maar er zijn ook provincies waar het een stuk moeizamer gaat. "Bijvoorbeeld in Utrecht, waar nu een tweede verkenner is aangesteld, omdat de eerste verkenner 24 gesprekken had gevoerd en eigenlijk geen meerderheden kon vinden."

'2035 komt in zicht'

Ondertussen verdwijnt de 'jaartaldiscussie' over of de stikstofuitstoot in 2030 of 2035 gehalveerd moet worden, volgens Van Viegen steeds verder naar de achtergrond. Binnen de coalitie heerst daarvoor grote verdeeldheid. Het CDA wil 2030 loslaten, terwijl D66 aan dat jaartal wil vasthouden. "Maar in de provincies zie je ontstaan dat 2030 waarschijnlijk helemaal niet haalbaar is", zegt Van Viegen. Zo zijn in Drenthe CDA en VVD bereid de lijn van de landelijke partijen op stikstof los te laten om in een coalitie te stappen met de BoerBurgerBeweging. "2035 komt steeds meer in zicht."

Het jaartalvraagstuk houdt de gemoederen flink bezig, wat een daadwerkelijke aanpak van de stikstofcrisis in de weg staat. "Iedereen heeft zoiets van: laten we nou eens gaan beginnen. We kunnen het wel hebben over die jaartallen, maar ondertussen zetten we gaan stap", zegt Van Viegen.

PvdA en GroenLinks

Ondertussen laten de PvdA en GroenLinks, die in aanloop naar de Provinciale Stateverkiezingen samen campagne voerden als links blok, elkaar in de provincie steeds vaker los. Van Viegen: "Bijvoorbeeld in Limburg willen ze over links gaan, waarbij de PvdA mee zou doen in het provinciebestuur. Daar is GroenLinks weer heel boos over, want die partijen zouden toch gaan samenwerken?"

Ook in Friesland wil PvdA in een coalitie zonder GroenLinks stappen. "Inmiddels zie je dit nu in vier provincies gebeuren. De PvdA zegt: we kunnen een aantal sociale punten halen als we meedoen. GroenLinks wil hun groene ambities niet opgeven. Dan zie je meteen waar de verschillen tussen die partijen zitten."

Volgens Van Viegen is de PvdA in de provincie vaker bereid de stikstoflijn van de landelijke partij los te laten. "GroenLinks wil nou eenmaal vaker niet voldoen aan de voorwaarden die de BBB heel duidelijk heeft gesteld."