Minister Hoekstra over beperking export van ASML naar China: spullen mogen niet misbruikt worden voor militaire technologie

De export van bepaalde machines van chipmachinemaker ASML in Veldhoven naar China wordt aan banden gelegd, zo liet minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel) woensdag aan de Tweede Kamer weten. Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra geeft in Goedemorgen Nederland aan niet alleen nauw contact met bondgenoten Japan en de Verenigde Staten over deze kwestie te onderhouden, maar ook met andere landen. China heeft volgens hem nog geen sancties aangekondigd als tegenreactie.

Eind januari lekte al uit dat Nederland, de Verenigde Staten en Japan een akkoord hadden bereikt over exportbeperking van chiptechnologie naar China. Washington beperkte de eigen export van chiptechnologie naar China al in oktober uit vrees dat die zou worden gebruikt voor militaire doeleinden.

Hoekstra geeft aan vorige week nog gesproken te hebben met zijn collega-minister van Buitenlandse Zaken in China (Qin Gang, red.). "Vanzelfsprekend kijken zij naar hun eigen belangen", zegt hij daarover. "Wij willen niet alleen dat strategische leiderschap van ASML behouden. Wij vinden het ook redelijk dat spullen die bedoeld zijn voor de commercie, niet misbruikt worden op het gebied van militaire technologie."

Geavanceerde machines

De Amerikanen keken ook naar Nederland, omdat ASML wereldwijd vooroploopt met de ontwikkeling van chipmachines. De stap van het kabinet betekent dat ASML toestemming van het kabinet moet vragen voor export van de meest geavanceerde DUV-machines. Oudere versies van deze machine mogen nog wel gewoon worden uitgevoerd naar China.

De export van de allerlaatste en modernste chipmachines van ASML naar China is al langer niet mogelijk. Begin 2020 kwam naar buiten dat Nederland na sterke druk van de Verenigde Staten had besloten de uitvoer van zogenoemde EUV-machines naar China op te schorten.

Het kabinet wil proberen de regeling voor de exportbeperking nog voor de zomer rond te hebben.

'ASML wordt niet hard geraakt door nieuwe stap'

ASML zelf verwacht dat het nog wel enige tijd zal duren voordat de wet- en regelgeving echt van kracht zal zijn. In een reactie meldt het bedrijf dat het een exportvergunning zal aanvragen voor de verzending van de DUV-systemen. Jean Dohmen, journalist bij Het Financieele Dagblad, geeft aan dat er signalen zijn dat het bedrijf niet erg hard geraakt wordt door deze nieuwe stap. "Dat heeft er alles mee te maken dat veel van wat het bedrijf exporteert oudere technologie betreft. Daar is ook nog steeds veel behoefte aan."

Breder wordt er wel "gemord" door bedrijven die zich met moderne technologie bezighouden, zegt Dohmen. "Omdat er ook de afgelopen jaren ook vaker een stokje is gestoken voor overnames van heel moderne start-ups door bedrijven die geheel of gedeeltelijk in handen zijn van Chinese bedrijven."

Als je nog verder uitzoomt speelt het feit dat China en de VS verwikkeld zijn in een race om de vraag wie de grootste economische macht wordt van de 21 eeuw. "De vorige eeuw waren dat de Verenigde Staten. China is ambitieus en wil ook de technologische grootmacht worden."