Rechtsgeleerde Afshin Ellian: speciale EU-eenheid moet controleren op naleven sancties tegen Rusland

Om ervoor te zorgen dat iedereen zich houdt aan sancties die zijn opgesteld door de Europese Unie, moet er een speciale Europese eenheid komen die dit controleert. Daarvoor pleit rechtsgeleerde Afshin Ellian. Hij denkt dat de sancties tegen Rusland niet altijd goed worden nageleefd. “Van tijd tot tijd lees je dat er toch producten naar Rusland gaan. We moeten veel strenger controleren.”

Ellian vindt dat Europese lidstaten nog “veel meer” kunnen doen om Oekraïne te steunen in de oorlog tegen Rusland. Het controleren op het naleven van de sancties moet beter, vindt hij. “Je kan sancties afkondigen, zonder dat je ze goed handhaaft. Dan zijn het zinloze politieke gebaren. Op dit moment is de handhaving onvoldoende”, zegt de rechtsgeleerde in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De drones die Rusland van Iran kreeg en inzet tegen Oekraïne, zijn bijvoorbeeld voor een groot deel gemaakt met onderdelen uit Europa, zegt Ellian. “Ze hebben enorme schade aangericht in Kiev. Ik zou willen dat de overheid optreedt tegen bedrijven die dit soort dingen hebben verkocht. Ze moeten in ieder geval aan deze bedrijven vragen of ze weten aan wie ze de spullen hebben geleverd. In sommige gevallen moet je tot vervolging overgaan.”

Om dit zo goed mogelijk te controleren pleit Ellian voor “een soort Europese recherche-eenheid” die zich volledig richt op controle op het naleven van sancties. Volgens hem doen Verenigde Staten dat op dit moment veel strenger. “De Amerikanen beboeten bijvoorbeeld banken van tijd tot tijd. Iedereen in de wereld is doodsbang om Amerikaanse sancties te schenden. Bij sancties van de Europese Unie denken ze: we komen er wel mee weg.”

Yesilgöz: bedrijven sowieso aanspreken

Minister Dilan Yesilgöz (Veiligheid en Justitie), ook te gast in Goedemorgen Nederland, vindt het idee van Ellian interessant. Ze vindt dat je bedrijven die zich niet houden aan de sancties tegen Rusland “sowieso moet kunnen aaspreken. Je moet er bovenop zitten”, zegt de bewindsvrouw. “Voor vervolging moet je kunnen bewijzen dat mensen willens en wetens de sancties hebben willen vermijden. Dat zal wat lastiger zijn.”

Volgens Yesilgöz is minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) in Brussel hard aan het werk om te zorgen voor streng toezicht op het naleven van de sancties en het effectiever inzetten ervan. “Je wil dat de sancties pijn doen op de plekken waar ze pijn moeten doen. Dit soort ideeën worden meegenomen om te kijken: waar kan het scherper?”, zegt Yesilgöz over het voorstel van Ellian. “Ik zal dit meenemen richting degenen die met de sancties bezig zijn.”

Veroordeling VN-Veiligheidsraad

Ondertussen komt de VN-Veiligheidsraad vandaag samen om tot een gezamenlijke veroordeling van het Russisch geweld in Oekraïne te komen. In oktober vorig jaar werd zo’n resolutie gesteund door 143 van de 193 landen. Volgens Ellian haalt zo’n resolutie in de praktijk niks uit, maar is het “symbolisch van belang, zeker een jaar na de aanval van de Russische federatie op Oekraïne. Het benadrukt nog een keer dat Poetin er alleen voor staat”.

Volgens Ellian heeft de Russische invasie in Oekraïne “de grondslagen van internationale betrekkingen en het internationale recht aan het wankelen gebracht. De VN Veiligheidsraad functioneert niet meer zoals het hoort”. Hij verwacht dat India en China ook dit keer, net als in oktober, zich van stemming onthouden en de Russische inval dus niet veroordelen.

“Deze landen hebben belangen in Rusland, bijvoorbeeld olie, of zijn op bepaalde wijze bondgenoten. China en Rusland zijn bijvoorbeeld allebei autocratische staten. Ze willen democratieën dwarsbomen en hebben elkaar nodig in de Veiligheidsraad. Maar China kijkt wel heel anders naar de wereld dan Rusland”, aldus Ellian.

Lees ook: 

Hoekstra wil sancties tegen Iran om leveren drones aan Rusland

Door: Peter Visser