Blessuretijd voor veel Nederlandse sportverenigingen: ‘Kosten zijn hoger dan inkomsten’

Steeds meer sportverenigingen in Nederland hebben moeite om het hoofd boven water te houden. De ledenaantallen lopen terug en de (energie)kosten op. Zo ook bij een plaatselijke korfbalvereniging in Hoorn, waar de verwarming is dichtgedraaid. “Ik wacht op het moment dat iemand zegt: ik neem het stokje over.”

Voor korfbalster Joyce Besse is het eigenlijk wel welletjes geweest. In plaats van zelf ballen te werpen, geeft ze liever training aan de jeugd. Maar als Besse stopt wordt de situatie voor haar team nijpender. “Ik ben veruit onze oudste speelster, maar de vereniging is niet zo groot. Zo lang het nodig is, blijf ik dit doen”, vertelt ze in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.

Niet alleen lopen de ledenaantallen en daarmee de contributie-inkomsten terug, de korfbalvereniging wordt geconfronteerd met torenhoge energieprijzen. “We hebben de kachel omlaag gezet om de kosten te drukken en de douches staan uit”, zegt bestuurslid Nikki Ruijter, die haar jas aanhoudt achter de bar. “We hebben ook zonnepanelen, maar het is allemaal niet voldoende. De kosten zijn hoger dan de inkomsten.”

Vooral jongen leden geven er de brui aan. Ruijter: “Tegen de tijd dat ze gaan studeren, vliegen ze uit en raken wij veel leden kwijt. Een aantal komt een paar jaar later terug, maar dat weegt niet op tegen wat we verliezen.” Ze vreest voor het voortbestaan van de vereniging. “Deze situatie moet niet nog een paar jaar aanhouden.”

‘Er moet wat gebeuren’

Even verderop, bij de plaatselijke tafeltennisvereniging, deelt men de zorgen. De club vergrijst en nieuwe leden zijn er nauwelijks. Voorzitter Rob Schram overwoog tot voor kort de vereniging één dag in de week extra te sluiten. “We zouden dan van woensdag tot maandag gesloten kunnen blijven en de kachel langer uitlaten.” Zover kwam het (nog) niet. “Het valt op dit moment mee met de kosten.”

Maar het gaat alles behalve van een leien dakje, erkent Schram. “We hebben reserves, maar er moet wel wat gebeuren. Een verdriedubbeling van de kosten kunnen we niet blijven dragen.” De contributie fors verhogen is geen optie. “Er zijn ook leden met een uitkering of met een klein pensioen. Zij stoppen als het heel duur wordt.”

“Het grootste probleem is de onzekerheid”, verzucht Schram. “We kregen in september te horen dat we in plaats van 500 euro 1000 euro per maand moesten betalen voor energie. Twee maanden later was het 1500 euro. Dan denk je: waar ligt de grens?”

Steeds minder sportverenigingen

De twee verenigingen vertellen het verhaal van veel meer sportverenigingen in Nederland. De afgelopen jaren is het aantal klassieke sportverenigingen gedaald van 25.000 in 2016 naar 22.500 vorig jaar. Bij het landelijke meldpunt voor sportverenigingen in nood van het Register voor Verenigingsbestuurders (RVVB) hebben zich ruim 500 clubs gemeld.

Die zitten in acute problemen door de sterk gestegen energiekosten en hoge inflatie, zegt RVVB-bestuurder Daniel Klijn in het programma. “Wij maken ons ernstig zorgen over de toekomstbestendigheid van sportverenigingen.”

Meer sport op één plek

Maar er zijn ook verenigingen die van de nood een deugd hebben gemaakt. Bestuurders van voetbalvereniging EOS In Ellecom (Gelderland) vormden hun noodlijdende vereniging tot een plek waar je meerdere sporten kunt beoefenen, zoals padel en bootcamp.

Bestuurslid Roel Roelfzema: “Dit is een kleine vereniging met tot voor kort ongeveer 160 voetballers en een heel slecht natuurgrasveld. Waar nu de padelbaan ligt, lag eerst een trainingsveld dat leek op de Sahara. We zijn in gesprek gegaan met de omgeving en de scholen en hebben gevraagd wat mensen willen.”

De conclusie: in Ellecom was behoefte aan een soort omnivereniging. “Daar zijn we aan gaan werken”, zegt Roelfzema. “Naast padel zijn we met bootcamp begonnen. In het hotel naast de vereniging is een zwembad waar nu 35 tot 40 mensen zwemmen met een abonnement via deze club. Er is een jeu de boules-baan en na corona is een biljarttafel toegevoegd aan het clubhuis.”

Hij spoort noodlijdende sportverenigingen aan om waar mogelijk het voorbeeld van EOS te volgen. “Kijk om je heen. Je moet meegaan met de tijd en rekening houden met de vergrijzing.”

Veel sportverenigingen zitten in zwaar weer door torenhoge energierekeningen en teruglopende ledenaantallen. Hoe houdt de sportclub het hoofd boven water? Raquel Schilder onderzoekt het in Stand van Nederland: Generatie Next. Kijk zaterdag om 22.00 uur naar NPO 2. Eerdere uitzendingen kijk je hier terug via NPO Start. 

Door: Peter Visser