De autoritaire manier waarop president Recep Tayyip Erdoğan regeert is overgeslagen op instanties onder hem. Dit resulteert erin dat onafhankelijke hulpinstanties die in Turkije zijn dagenlang niets kunnen doen, omdat de Turkse rampenorganisatie van de staat AFAD de controle wil houden. Dat ziet Volkskrant-columnist en voormalig Turkije-correspondent voor Trouw Erdal Balci. “Al die mensen zijn helaas overleden, maar ze hebben ons een dienst bewezen: ze hebben laten zien wat het afstand nemen van een democratie met een land kan doen.”

De Turkse overheid ziet ngo’s als “eigen personeel”, zegt Balci bij WNL In de Kantine. “Dus alles moet via AFAD. Daardoor staat alles stil. Ik heb begrepen dat mensen die actief zijn voor niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) nu in Turkije zijn en niets kunnen doen.”

Ngo’s zijn daarmee eigenlijk geen ngo’s meer. “Erdoğan wil dat deze personeelsleden ‘slaafjes’ van de staat zijn, en de president erkent de onafhankelijkheid van instituten niet. Zo heeft hij het land gevangen.”

Er gaan ook verhalen rond dat vrijwilligers mensen levend onder het puin vinden, en dat AFAD hiervoor de eer opstrijkt door op het laatste moment op de rampplek aan te komen en de redding vervolgens te filmen.

Verkiezingen

Erdoğan profiteerde tijdens de verkiezingen in 2002 van de zware aardbeving in 1999 in Turkije, die ruim 17.000 levens kostte. De toenmalige premier werd toen verweten dat de hulpverlening te langzaam op gang kwam. Op 14 mei worden er opnieuw verkiezingen gehouden – al is de vraag of deze in verband met de ramp niet uitgesteld worden – en daarmee is de vraag of dit de president weer zal lukken.

De regering van Erdoğan heeft in dit geval gefaald omdat zij twee dagen lang het gebied niet konden bereiken, zegt Balci. Die onzichtbaarheid werd hem ook verweten, en daar heeft Erdoğan min of meer zijn excuses voor aangeboden. Maar de situatie is wezenlijk anders dan in 1999, zegt Balci, die toen als journalist aanwezig was in het aardbevingsgebied. “Ik zag ngo’s daar heel hard werken: ze mochten de mouwen opstropen. Ik zag ze ziekenhuizen bouwen, eten uitdelen, en het mocht allemaal. Het was een stuk democratischer dan nu, en het ging veel sneller. Nu moet dus alles via AFAD.”

Erdoğan zaait daarmee ook teleurstelling onder zijn eigen fans, maar de vraag is of dit terug te zien zal zijn in de uitslag van de verkiezingen. “Ik denk dat zijn achterban inmiddels verliefd is op hem”, zegt Balci. “Het gaat dus niet om stemmen in een democratische staat, maar het is een sentimentele stem.”

Lees meer:

Duitsland en Oostenrijk staken reddingsoperatie Turkije vanwege Turks geweld

Door: Redactie