Kost mestflater minister Adema de kop? ‘Het zal hem wel vergeven worden’

Of landbouwminister Piet Adema het vertrouwen van de boeren en de Tweede Kamer kan behouden na zijn mestflater is nog maar de vraag. Vandaag geeft hij in Den Haag tekst en uitleg en later zit hij om tafel met boerenorganisatie Agractie. "Hij staat er nu slecht op, maar ik denk dat dit hem wel zou worden vergeven. Ook omdat hij er nu zo open over is", zegt politiek verslaggever van WNL Tessa van Viegen bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Vandaag zal er een commissiedebat plaatsvinden. Dat betekent dat de oppositie geen motie van wantrouwen kan indienen, want dat is alleen mogelijk tijdens een plenair debat. Van Viegen geeft aan dat zij denkt, afgaand op de reacties van de oppositiepartijen tot nu toe, dat het mee zal gaan vallen met de bak kritiek die uitgestort zal worden over de minister. Toch zal hij "alle zeilen moeten bijzetten om het vertrouwen terug te winnen".

Brief uit Brussel

Het ministerie van Landbouw ontving medio december een brief van de Europese Commissie waarin Nederland werd gewaarschuwd om niet te optimistisch te zijn over de uitzonderingspositie voor het uitrijden van mest door boeren. Het ministerie was op de hoogte van de brief, maar Adema (die de brief vlak voor het debat over het mest beleid nog niet had gelezen) liet desondanks aan de Kamer en de boeren weten nog volop in gesprek te zijn met Brussel.

De minister was later wel op de hoogte dat de EU het mestbeleid van Nederland zou afkeuren, maar dat werd vervolgens niet aan de Kamer of betrokken partijen medegedeeld. Dit gebeurde ruim een maand later, toen zijn mestbeleid definitief werd afgekeurd. "Hij noemt het zelf een inschattingsfout", zegt Van Viegen.

Inmiddels heeft Adema kleur bekend en heeft hij gezegd dat de situatie en het verloop van de zaak hem betreurd. Het kwam hem op de nodige kritiek te staan, maar Van Viegen verwacht dat Adema op "extra krediet" kan rekenen.

Vertrouwen vanuit de boeren

De vorige minister van Landbouw Henk Staghouwer stapte op omdat hij geen vertrouwen meer had van de boeren in Nederland. Ondergaat Adema nu hetzelfde lot? "Ik weet niet of opstappen nu heeft. Dan zitten wij weer maandenlang zonder minister", zegt melkveehouder Wilbert van der Post. "Het hele kabinet weet totaal niet waar het mee bezig is wat betreft de agrarische sector."

Vanaf 1 maart 2023 moeten boeren minder mest uitrijden dan zij voorheen deden, waardoor zij meer mest moeten afvoeren. Boeren zullen derhalve vaker een beroep doen op kunstmest. Dit zorgt alleen maar voor een hogere kostenpost. "Niet wenselijk", volgens Van der Post. "Ik sluit niet uit dat wij weer protesten gaan krijgen. Als de overheid zo met ons om blijft gaan zit er maar één ding op en dat is opnieuw naar Den Haag gaan."

'Onduidelijkheid is funest'

Volgens voorzitter plattelandsnetwerk P10 Ellen Nauta is voor de onduidelijkheid voor boeren funest. "Als je niet weet welke vloer je in je stal moet hebben, dan houdt het op. Dus wat wij vragen is duidelijkheid."

De boeren "hebben er niks aan" als Adema de laan wordt uitgestuurd. "Je hebt een minister nodig die het beleid uitzet. Hopelijk doet hij dat in samenspraak met de boeren zelf en met alle instanties die erover gaan."