Burgemeester van Groningen waarschuwt banken, notarissen en accountants: wees alerter op crimineel geld
Koen Schuiling (VVD), burgemeester van Groningen, wil dat financiële instellingen alerter zijn op louche praktijken in de vastgoedmarkt. "Laat banken, notarissen en accountants ook zeggen: hier gaan we toch wel even op doorvragen", zegt hij in Goedemorgen Nederland. "Het vervelende is dat overheden tientallen miljoenen euro's steken in de leefbaarheid van de wijken, maar we zien dat het vloerkleed eronder weggetrokken wordt." De gemeente Groningen wil de komende jaren meer inzetten op de aanpak van ondermijnende criminaliteit.
Uit onderzoek blijkt dat daar de afgelopen jaren namelijk te weinig aandacht voor was in de provincie. Ondermijnende criminaliteit wordt kortgezegd mogelijk gemaakt omdat er financiële instellingen - legale bedrijven - meewerken, zo legt Schuiling uit. Hierdoor raken de onder- en bovenwereld met elkaar vermengd. "Je ziet allerlei vastgoedmensen die pandjes illegaal verbouwen", zegt Schuiling in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Er worden dwangsommen opgelegd, of bestuursdwang, maar dit leidt niet tot voldoende aanpak waarbij gemeenten en financiële instellingen zij aan zij optreden tegen dit soort praktijken."
Hij vervolgt: "Als er bij een naam een sterretje komt te staan, dat er een paar hele dubieuze transacties bij zijn, of dat iemand keer op keer een dwangsom opgelegd krijgt, moeten financiële instellingen zeggen: we gaan daar gewoon geen zaken meer mee doen."
Tekst gaat verder onder de tweet.
Jongere met vijftien panden
Het probleem is niet nieuw en speelt in meerdere Nederlandse steden, weet Schuiling. "We hebben er eigenlijk allemaal mee te maken", zegt hij. "Als criminelen dat geld hebben verkregen, op illegale wijze, moet dat ook ergens weer naartoe." Dit om het geld, zoals dat heet, wit te wassen. "Dus dan koop je met dat geld een ander pand." Schuiling noemt een specifiek voorbeeld: "We hebben een hele jonge inwoner in onze stad die zelf weinig inkomen heeft, en toch op jonge leeftijd vier panden heeft weten te verwerven. In een hele korte tijd is dat bezit uitgebreid tot maar liefst vijftien panden. Hoe kan dit eigenlijk?"
Ook wordt illegaal verkregen geld vaak in 'stichtingen' gestoken. Daar heeft Groningen er ook erg veel van, zegt de burgemeester. "Dat betekent dat één eigenaar voor elk pandje een stichting maakt. Hij is daar alleen de baas van, dus er zit helemaal geen controle op." Op dit soort casussen zouden notarissen en banken moeten aanslaan en zeggen: 'Met dit soort praktijken werken we helemaal niet meer samen', vindt Schuiling.
Op dit moment gebeurt dat nog onvoldoende. "We zien dat het een moeizame discussie is. Bij de accountants gaat het erover: hoe organiseren wij ons toezicht? Bij advocaten loopt precies dezelfde discussie op dit moment", zegt Schuiling.
Het Openbaar Ministerie (OM) is recent een strafzaak begonnen tegen Rabobank. De bank is als verdachte aangemerkt bij een onderzoek naar het tegengaan van witwassen. Het gaat in deze zaak om de vraag of de bank voldoende heeft gedaan in de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. Volgens Schuiling is over het algemeen wel te zien dat banken in de afgelopen tijd "behoorlijk wat extra inspanningen hebben verricht om dat veel beter te gaan checken". "Maar we zitten inmiddels wel met de gevolgen in onze steden."
Meer geld en meer mensen
Voor deze bestrijding heeft het college van burgemeester en wethouders extra geld uitgetrokken. Ook worden er meer mensen in dienst genomen. "Zij gaan onder andere onderzoek doen of de herkomst van de middelen juist is, of dat iemand een crimineel verleden heeft. Daar heb je behoorlijk veel capaciteit voor nodig, vandaar dat we er ook tien extra mensen voor aantrekken", legt Schuiling uit. "Zij gaan kijken: deugt iemand wel, moeten we daar wel zaken mee doen, en zou je dat als financiële instelling moeten willen."
LEES OOK: Expert: andere opsporingsmethode nodig om witwassers op te sporen