Schokkende cijfers over geweld tegen vrouwelijke journalisten: ‘Ik let vaker op mijn woorden’

82 procent van de vrouwelijke journalisten heeft wel eens te maken gehad met een vorm van intimidatie, bedreiging of agressie, zo blijkt uitonderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van PersVeilig. Bijna een derde van de vrouwelijke journalisten maakt dit maandelijks mee. Het gevolg is dat ze zeggen dat ze bijvoorbeeld hun woorden zorgvuldiger kiezen of niet meer over bepaalde onderwerpen publiceren.

Ruim de helft van de vrouwelijke journalisten heeft in het afgelopen jaar minimaal één keer te maken gehad met online-agressie, vaak gebeurde dit dan via Twitter. In vergelijking met de totale beroepsgroep hebben vrouwelijke journalisten vaker te maken met agressieve of intimiderende uitingen via sociale media en juist minder vaak met face-to-face-incidenten, ziet PersVeilig.

'Discriminerend op basis van geslacht'

Een derde van de vrouwen die te maken hadden met agressie, bedreiging of intimidatie, ervaarde het laatste incident als discriminerend op basis van hun geslacht. Zo zijn vrouwelijke journalisten uitgemaakt voor 'hoer' of 'huppelkut' of kregen ze te horen dat ze "moeten gaan schoonmaken". In een eerder onderzoek van vorig jaar gaf 63 procent van de gehele beroepsgroep aan dat de bedreigingen het werk negatief beïnvloeden. Voor vrouwelijke journalisten gaat het om 77 procent, zo blijkt nu.

Zes op de tien vrouwelijke journalisten zeggen dat ze als gevolg van de incidenten hun werk anders uitoefenen. Zo meldt 52 procent woorden zorgvuldiger te kiezen. 23 procent zegt bepaalde sociale media te vermijden en 19 procent schrijft niet meer over bepaalde onderwerpen. "Tegelijkertijd zeggen drie op de tien journalisten dat ze meer vastberaden zijn geworden om hun werk uit te oefenen."

'Ik let vaker op mijn woorden'

Sportjournalist en hoofdredacteur van het blad Helden Magazine Barbara Barend let sinds een aantal jaar ook op haar woorden om te voorkomen dat ze "bagger" over zich heen krijgt, zo geeft ze aan bij Goedemorgen Nederland. "Ik heb dat nooit zo gerelateerd aan mijn journalist-zijn, maar het is wel zo."

Bijvoorbeeld als het gaat over Israël, of over de discussie over de OneLove-campagne rond het WK in Qatar. "Sowieso als ik me ergens over uitspreek, over discriminatie, krijg ik altijd wel de 'Jodenkaart' gespeeld", zegt Barend, zelf van Joodse afkomst. "Het is een raar iets. Ik heb in het verleden ook antisemitisme meegemaakt, en ik heb een paar keer ook aangifte gedaan. Maar ze doen niks, want Twitter geeft geen gegevens vrij."

Tekst gaat verder onder de tweet.

Dat Barend haar woorden zorgvuldiger kiest komt ook door haar familie. "Mijn vrouw zei op een gegeven moment: het is leuk en aardig, maar je hebt ook een vrouw en twee kinderen thuis en ik heb er geen zin in dat ze hier op een gegeven moment aan de deur staan. Dat soort gesprekken heb ik wel eens gevoerd", zegt Barend. "En ik heb toen ik in Amsterdam woonde wel eens rare mensen aan de deur gehad. Dus dat was niet leuk." Op Barends huidige woonplaats dreigde dat ook een keer te gebeuren. "Maar daar was de politie heel alert op."

Het doet Barend denken aan een gesprek met haar oma, toen zij zelf negen jaar was. "Ik zei toen ik boos was: waarom hebben jullie in de oorlog alles maar geaccepteerd, waarom ging je niet meer de tram in en het park, waar het verboden was voor Joden? Ze zei toen: 'Je weet niet wat het is om angst te voelen, en ik hoop dat je het nooit meemaakt.' Een aantal jaar geleden dacht ik: jeetje, ik durf niet meer alles te zeggen - ik ben blij dat mijn oma niet meer leeft."

Freelancers versus contracten

Uit het onderzoek blijkt verder dat journalisten die werken als freelancer vaker incidenten niet (45 procent) bespreken dan vrouwelijke journalisten met een contract (28 procent). Drie op de tien geven aan dat er geen voldoende beschermingsmaatregelen zijn genomen door de werkgever of opdrachtgever. Volgens PersVeilig blijkt uit het onderzoek dat er behoefte is aan structurele aanpak van het probleem.

LEES OOK: Bedreigingen aan orde van de dag: persoonsbeveiligers harder nodig dan ooit