Boeren nog altijd in onzekerheid: ‘We worden als ordinair wisselgeld gebruikt’

Veel boeren leven nog altijd in onzekerheid over wat er met hun boerenbedrijf gaat gebeuren. Mogen ze dóór van de overheid, of worden ze uitgekocht? Het is net een horrorfilm waar je inzit, zegt boer Frans, aanwezig in de studio van WNL Op Zondag. “En dan kom je buiten, en dan is er niks aan de hand.

Hij licht toe: “Mijn boerenbedrijf zit vlak aan de grens. Aan de andere kant van de grens – op dezelfde afstand tot een natura 2000-gebied als mijn bedrijf – worden de kippenschuren massaal uit de grond gestampt.” Waarom mag dat daar wel, en moeten wij weg, vraagt hij zich af. Hij wijst tevens op de kaderregeling water: “Water dat al vervuild is vanaf Duitsland heeft gevolgen voor ons,” zegt Frans.

Boerencultuur

Hij vreest voor de boerentradities. Kunnen die nog wel blijven bestaan? “Het is een cultuur die al honderden jaren zo gegroeid is, en die binnen 3 à 4 jaar gewoon weg zou kunnen zijn. Het is een way of life. Mensen in het westen komen naar het oosten toe en denken: dat dat nog bestaat!” Ter illustratie legt hij de waarde van heide als cultureel erfgoed uit: “Mijn oma gebruikte vroeger heide om brood mee te bakken.” Naast brandstof werd heide ook gebruikt als isolatiemateriaal, verklaart hij. “Bij ons onder de dakpannen hebben we ook nog heide zitten van zo’n 130 jaar oud.”

Je krijgt op het platteland andere normen en waarden mee, vindt hij. Ook bondscoach Guus Hiddink hecht veel waarde aan het boerenleven. Regelmatig komt hij nog in de Achterhoek. “Het cynische vind ik dat de kinderen van boeren over de grens gewoon boer kunnen zijn. Alléén in Nederland gaat het zo. In Duitsland kennen ze het woord ‘stikstof’ nauwelijks.”

Die boeren lachen ons zelfs uit, vult Frans aan. PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken reageert: ‘Het gaat de boeren aan het hart. Dus alles wat wij als politiek rationeel zeggen over wat er nodig is voor de toekomst is per definitie stom. Tegelijkertijd ben ik er wel van overtuigd dat we door moeten op een andere weg. Want deze weg is eindig.”

Drie mensen die zelfmoord pleegden

Boerin Agnes, die naast boer Frans zit, zegt dat de boerensector dat “heel goed” snapt. “Maar het is wel heel cru dat wij drie à vier jaar in onzekerheid zitten. Ze vindt dat boeren als “ordinair wisselgeld” worden gebruikt. “Want als de boeren weggaan, kunnen de industrie en de luchtvaartsector weer door. Dus als je echt verbetering wilt, zorg dan dat je ook echt iets aan die stikstof-uitstoot doet,” zegt ze verwijzend naar deze andere sectoren, waar minder aan getornd wordt door het kabinet.

Agnes: “Je hebt de nodige investeringen gedaan om te blijven bestaan – zoals ammoniakrechten inkopen – en dan zegt de overheid nou weer dat de koeien nog niet in de stal staan. Vervolgens wil de overheid ons uitkopen, maar ons bedrijf is al aanzienlijk minder waard dan vijf jaar geleden.” “Het is niet rechtvaardig en dat komt hard binnen.” Sterker nog: om haar heen heeft ze al drie mensen gezien die zelfmoord hebben gepleegd, vanwege deze problematiek.

Hoe ziet de toekomst op werkgebied er voor haar uit? “Ik heb geen idee. Ik zie wel wanneer we van de overheid te horen krijgen of we mogen blijven of niet.”

LEES OOK: PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken: ‘Arib komt niet meer terug’

Door: Redactie