Woede na verwijderen schilderij met mannelijke hoogleraren Universiteit Leiden: ‘Wat een schande, wat een domheid’

De Universiteit Leiden heeft het schilderij Sigaarrokende universiteitsbestuurders van schilder Rein Dool waarop vijf mannelijke hoogleraren uit de jaren 70 zijn afgebeeld verwijderd uit een zaal in het Academiegebouw nadat een student zich afvroeg of het werk daar wel op een gepaste plek hing. (Oud-)leraren van de universiteit spreken schande van de beslissing.

De studente deelde vorige week een foto van het schilderij op Twitter. “Ik had vandaag een bijeenkomst in de zaal en voelde mij niet zeker over het signaal dat ik ervan kreeg”, schreef ze daarbij. Ze wierp de vraag op of “dit schilderij niet een ironische of enigszins kritische noot ernaast nodig heeft”.

Tientallen mensen reageerde op haar tweet, waaronder studenten van de school. Donderdag liet de decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Joanne van der Leun weten dat het schilderij uit de zaal is verwijderd. “Er is vandaag direct actie ondernomen”, twitterde ze. Professor Koen Caminada deelde even later een foto waarop te zien is dat het schilderij van de muur is gehaald en met de portretkant tegen de muur staat.

“Dit is geweldig”, reageerde de studente. Onduidelijk is waarom ze vond dat het schilderij uit de zaal verwijderd moest worden.

Tekst gaat verder onder tweet.

Immediate action was taken today @UniLeiden 😀!! pic.twitter.com/vJwfr7FmGm

— Joanne van der Leun (@JoannevdLeun) November 10, 2022

Hoogleraar aan de Universiteit Leiden Rob de Wijk begrijpt niets van de beslissing om het doek te verwijderen. “Hoe kan je nog objectief en neutraal wetenschap bedrijven als je zo gepolitiseerd en zo ideologisch met het verleden omgaat. Geschiedenis van onze universiteit dan maar ontkennen en herschrijven?”

Ook oud-docent van Universiteit Leiden en voormalig minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal is kritisch: “‘Sigaarrokende universiteitsbestuurders’, schilderij van Rein Doel, weg uit Academiegebouw Leiden. Wat een schande, wat een domheid, wat een bezetenheid van zogenaamde intellectuele hoogleraren”, twittert hij.

Kunstdetective Arthur Brand vindt het besluit van de Universiteit om het doek weg te halen “nogal vreemd”. “Een van de geportretteerden is Dolf Cohen, rector van jullie universiteit die de oorlog heeft overleefd door onder te duiken. Bovendien de vader van Job Cohen. Kun jij me uitleggen wat er mis is met dat schilderij?”, reageert hij op Van der Leun.

De bekende programmamaker Tim Hofman wil weten waarom het schilderij “nou eigenlijk” is weggehaald.

Tekst gaat verder onder tweet.

Joanne, een van de geportretteerden is Dolf Cohen, rector van jullie universiteit die de oorlog heeft overleefd door onder te duiken. Bovendien de vader van Job Cohen. Kun jij me uitleggen wat er mis is met dat schilderij? Ik vind dit nogal vreemd.

— Arthur Brand (art detective) (@brand_arthur) November 13, 2022

‘Kunt geschiedenis niet herschrijven’

Volgens politiek commentator van De Telegraaf Wouter de Winter worden er “tegenwoordig allerlei pogingen” ondernomen om geschiedenis te herschrijven. “Maar geschiedenis laat zich niet herschrijven”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Ik vind het bedenkelijk dat dit in de academische wereld gebeurt, waar juist men goed zou moeten nadenken over dit soort zaken en zich moet realiseren dat dingen er vroeger anders aan toe gingen dan nu. Je kunt een schilderij weghalen, maar feiten niet.”

VVD-Kamerlid Queeny Rajkowski, ook te gast: “Het zijn gewoon mannen die sigaren roken. Dit gaat niet over hoe de bestuurstafel er nu uitziet, maar over hoe het er toen uitzag. Als dit al het niveau is van aanstoot aan iets nemen; succes in de maatschappij.”

‘Witte mannen’

Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) vindt dat er moet worden gekeken naar de context waarin het schilderij is opgehangen. “Het maakt verschil of dit schilderij hangt in bijvoorbeeld een zaal die naar deze mannen is genoemd en dat daarnaast een zaal is die naar een vrouw is genoemd, of iemand met een migratieachtergrond.”

“Maar als dit de bestuurskamer is waar je wordt ontvangen en er heerst daar een sfeer van rokende, witte mannen die de dienst uitmaken, dan klopt het niet en begrijp ik dat je daar aanstoot aan neemt”, aldus de bewindsvrouw.

LEES OOK: Geert-Jan Knoops: uitspraken FVD-Kamerlid Van Meijeren niet per definitie strafbaar

Door: Peter Visser